Dergimizin gectiğimiz iki sayısında turkiye makine ihracatı icin potansiyel teşkil eden pazarlarla, en fazla makine ihracatı yaptığımız geleneksel pazarlarımız olan ulkelerde iş adamlarının ve profesyonellerin nasıl davranmaları gerektiğini incelemiştik. bu sayımızda ise doğu ve guneydoğu asya ulkelerinde iş toplantılarında ve ticari ilişkilerde nelere dikkat edilmesi gerektiğini gosteriyoruz.

FİLİPİNLER
>> Filipinler'de ön tanışma ile ilgili olarak çok önceden bir kontak noktası bulmakta fayda vardır. İlişkilerinizi kendi başınıza düzenlemek yerine aracı bir firma bularak halletmeniz çok daha kolay olacaktır. Ayrıca işinizi sonuçlandırmadan önce bu ülkeye birçok defa seyahat etmeniz gerekebilir.
>> Kartvizitlerinizin başka bir dile çevrilmesine gerek yoktur. İngilizce hazırlananları burası için uygun ve geçerlidir. Diğer Asya ülkelerinde olduğu gibi kartvizit değiştirme işlemi, iş ilişkilerinizin kurulması açısından önem arz etmektedir.
>> Diğer Asya ülkelerinden farklı olarak kartvizit değiştirme işlemi pek resmi bir formalitede yürütülmemektedir. Ancak yine de kartvizit alırken ve verirken çift elinizi kullanmanı z önerilmektedir.
>> Öfkenizi belli etmek veya topluluk içerisinde utanmaya neden olacak herhangi bir harekette bulunmak bu kültürde olumsuz neticelere neden olabilmektedir.
>> Filipinlilerin şiddet konusunda bir ünleri olduğundan, diğerlerini kışkırtacak hareketlerden uzak durulmasında fayda vardır. Geleneksel olarak Filipinliler onurunu yeniden kazanmak için hareketlerinin sonuçlarına bakmadan hareket etmektedirler.
>> Filipinler heyecanlı bir konuşma eğilimi içerisindedirler.
>> Filipinlerde sosyal ilişkiler iş ilişkilerinin önünde yer aldığı için iş konusunda bir anlaşma olmadan önce, sizi içten ve gönülden tanımaları ve kabul etmeleri gereklidir.
>> Bir kişi konuşurken dikkatlice dinlemeniz ve sözünü kesmemeniz beklenmektedir.
>> Onlar için "hayır" cevabının verilmesi çok zordur. Siz de hayır cevabı vermek zorunda kalırsanız, bunu doğrudan yapmamanız beklenir. Buradaki kişiler doğrudan olmayan cevap verme eğilimi içerisindedirler. >> İş ilişkilerinizde anlaşmalarınızı daha kesinleştirmek için görüşmelerin yazılı hale getirilmesi çok önemlidir.
>> Filipinliler arasında gülümsemenin her zaman için eğlence veya onaylamak anlamına gelmediğinin farkında olunmasında fayda vardır. >> Bu kültürde "mashismo" erkeklik kavramının etkisi çok büyüktür. Kadınlar üzerinde erkeklerin hakimiyeti söz konusudur
>> Filipinler'de bir kişinin derisi ne kadar açık ise daha önemli bir statüye sahip olduğu konusunda bir inanış vardır.



MALEZYA
>> Kartvizitleriniz mümkünse kabartılmış biçimde ve İngilizce dilinde hazırlanmalıdır. Malezyalı iş adamlarının büyük bir kısmı Çinli oldukları için kartın diğer yüzünün Çince hazırlanmasında fayda vardır. Ayrıca altın rengi mürekkep kullanılması da kartvizitlerinizin daha fazla beğenilmesini sağlayacaktır.
>> Gerekli tanıştırmalar yapıldıktan sonra kartvizitinizi herkese sunmanız gerekmektedir. Kartvizitinizi iki elinizle birlikte sunun. İkinci bir seçenekte de kartı sağ elinizle verin ve sol elinizle hafif bir şekilde destekleyin.
>> Görüşmelerin çok yavaş ilerlediğini ve süresinin de uzun olacağını beklemelisiniz. İşler sizin alışık olduğunuz süreden çok daha uzun sürebilir. İlk toplantıların genel amacı tanışmaktır.
>> Malezya'da başarılı bir işin en önemli parçası nezakettir. Yaşlı kişilere daima saygı gösterilmelidir.
>> Malezya iş kültüründe işlemlerde ve yazışmalarda nadiren İngilizce dili kullanılmaktadır. Ayrıca İngilizce dilinin telaffuzunda ve gramerinin kullanımında farklı problemlerle karşılaşabilirsiniz. Bu problemler karşı taraşa tam olarak anlaşamamanıza neden olabilir.
>> Soğukkanlılığınızı daima muhafaza edin ve tedirginliğinizi hiçbir koşulda belli etmeyiniz. Daima sakin bir tavır izlemeniz neticesinde, karşı tarafı kontrol etmek zorunda kalmayabilirsiniz. Hislerinizi kontrol etmeniz yeterli olacaktır.
>> Malezya toplumunda utanmaya neden olabilecek davranışlar, topluluk içerisinde hislerin kontrolünün kaybedilmesi olumsuz sonuçlara neden olabilmektedir.
>> Etnik Malaylarla ve diğer Malaylarla herhangi bir konu üzerinde açık tartışmalardan kaçınınız. Size hiçbir zaman doğrudan "no" demeyeceklerdir. Ayrıca "yes" cevabı da genellikle tereddüt veya "no" anlamında kullanılmaktadır.
>> İkinci önemli bir ret cevabı da sorduğunuz soruya kasten önem verilmeden başka bir konuya geçilmesidir. Havanın ağızdan emilmesi de kesin bir "no" cevabıdır.
>> Batılıların aksine Malezyalı gruplar konuşmalarında sessizlik süresini çok fazla kullanmaktadırlar. Sessiz bir duruş, kişinin düşüncelerini toplamasına yardımcı olur diye düşünülmektedir.





SİNGAPUR
>> Kartvizitlerinizi İngilizce dilinde, mümkünse kabartma yapılarak hazırlattırınız. Singapur'un büyük bir çoğunluğu Çin kökenli olduğundan kartvizitinizin bir yüzünün de Çinceye çevrilmesinde fayda vardır. Altın renginde mürekkep, Çin karakterinin prestijli renklerinden birisidir. Kartvizitler karşılaşılan her türlü iş ortamında değiştirilmektedir. Bu yüzden yanınızda bol miktarda bulundurmanızda fayda vardır. Ayrıca Singapurlu işadamları kartvizit değişimi konusunda da çok isteklidirler. >> Singapur iş kültürü dışarıdan gelen bilgiye karşı her zaman yenilikçi olmayabilir.
>> Singapur iş adamı karar verme ve problem çözme sırasında hisleri ile hareket edebilmektedir.
>> Milliyetçiliğin düşünce sisteminde büyük etkisi vardır. Singapur çalışanları arasında şirket sadakati daima ön plandadır.
>> Ferdiyetçilikten ziyade grup çalışması ön plandadır. İlaveten fertler grubun bir alt üyesi olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.
>> En yaşlı ve yetenekli olan kişi lider pozisyonundadır. Grup üyeleri içerisinde her bir kişi ile ayrı ayrı iletişim kurulması çok önemlidir.
>> Görüşmeler neticelenmeden önce birçok defa seyahat etmeniz gerekebilir.
>> Singapur'da kurmuş olduğunuz ilişki temsil ettiğiniz şirketten daha fazla önem taşımaktadır.
>> İş görüşmeleri çok yavaş adımlarla ilerlemektedir.
>> Sandalyede otururken ayaklarınız oda tabanına düz gelecek şekilde oturunuz.
>> Bacak bacak üzerine atmayınız ve daha yaşlı kişilerin önceliği olduğunu unutmayınız.
>> Daima nazik ve sessiz bir ses tonu ile konuşunuz ve sakin bir tavır izleyiniz.
>> Yüksek sesle gülme bu kültürde her zaman sevincin göstergesi olmayabilir. Çoğunlukla bu tür bir gülme sizin rezil olma, gerginliğiniz, utangaçlığınız veya onaylamama durumunuzun kapalı bir ifadesi olarak algılanmaktadır.
>> Singapurlular nadiren bir soruya açık bir şekilde "no" demektedirler. "Yes" kelimesinin çıkış durumunda zayıflık veya tereddüt sezerseniz bunun "no" anlamına geleceğini unutmayınız.
>> Singapur iş kültüründe bir soruya cevap vermeden önce saygılı bir şekilde ara vermesi ve bu aranın da 10 veya 15saniye sürmesi beklenmelidir.




TAYLAND
>> En üst düzeydeki kişi ile görüşene kadar birçok kişi ile görüşmeniz gerekebilir.
>> Kartvizitinizin bir yüzünü Thai diline çevirmenizde fayda vardır. Ayrıca kartvizitlerinizi Bangkok'ta hazırlatmanız daha uygun olabilir.
>> Taylandlı iş adamları ile ilk toplantı büyük bir olasılıkla öğle yemeği veya içki sonrasında gerçekleşebilir. Görüşmelere başlamadan önce sizinle tanıdık hale gelmek isteyeceklerdir. İlaveten iş konusunu da bu süre zarfında gündeme getirmemeye özen göstereceklerdir.
>> Taylan iş kültüründe hiyerarşinin büyük etkisi vardır. Astların üstlere sorgusuz bir itaati söz konusudur. Hiyerarşinin toplum üzerinde büyük etkisi olması nedeniyle statü kavramına özel bir önem verilmektedir.
>> Duygularınızı daima kontrol altında tutmanı z gerekmektedir. İlaveten, çok iddialı hareketleriniz de karşı taraftan kaba bir davranış olarak algılanabilir.
>> Herhangi bir kötü durumla karşılaştığınızda, soğukkanlılığınızı koruyunuz ve sesinizi yükseltmeyiniz.
>> Tartışmalara girme eğiliminde olmadıkları için, size içten bir şekilde hayır cevabını veremeyeceklerdir. Bunun yerine sizden sürekli olarak özür dileyecek ve mantıksız sebepler ortaya atıp, İngilizce bilmediklerini ifade edeceklerdir.
>> Taylandlılar aynı zamanda kadercidirler. Kader ve şanslarının olaylarda etkili olduğuna inanmaktadırlar. Bu yüzden uzun vadeli amaçları ve beklentileri tartışmaktan kaçınırlar. Çünkü geleceğin tahmin edilemeyeceğ ini düşünmektedirler.
>> Hakim olan din Budizm'dir. Çok rahat kuralları olduğu için, günlük hayatlarını fazlaca etkilememektedir.
>> Taylandlılar başkalarının sosyal pozisyonu ve hisleri ile oldukça ilgilidirler.
>> Taylandlı iş adamları, Tayland dilinde birkaç kelime öğrenmek amacı ile göstereceğiniz gayretlerden etkileneceklerdir.
>> Son karar bildirilmeden önce, Tayland tarafı sizinle defalarca görüşmek isteyecektir. Özellikle de yalnız olarak görüşmeyi arzu edecektir.
>> Tayland'ı ziyaret edebilmek için en uygun zaman Kasım ve Mart aylarıdır. Buradaki iş adamlarının Nisan ve Mayıs aylarında tatilde olduklarını aklınızdan çıkarmayınız.
>> Karşılıklı iletişimde birçok aksaklıklar yaşanabilir. Bunun en önemli sebebi Tayland zaman diliminin 46 saat dilimine ayrılmış olmasıdır. Örneğin siz saat 10:00'da buluşmayı teklif ettiğinizde Thai'li kontağınız bu saati 4 olarak yorumlayabilir.


VENEZÜELLA
>> İş ilişkilerinizi yerel aracı Firmalarla başlatmanız tavsiye edilmektedir. Bu sayede gerekli tanışma prosedürlerini bu aracı firma vasıtası ile yapabilirsiniz. Karakas’taki Türk Büyükelçiliği vasıtasıyla Venezüella'daki temsilcilerin adreslerini temin edilebilirsiniz.
>> İlk temas için büyük bir grup yerine ön araştırma yapmak amacı ile bir kişinin gönderilmesi daha uygun olur, daha sonra daha geniş bir grup ile gidilebilir.
>> Mektuplar, promosyon malzemeleri ve tanıtım malzemelerinin İspanyolca diline çevrilmesinde fayda vardır. Eğer karşı taraftan İngilizce yanıt gelirse o zaman İngilizce yazışmalara geçebilirsiniz.
>> Kartvizit bu kültürde iş ilişkilerinin oluşturulması aşamasında önemlidir. Bu yüzden buraya gelirken bol miktarda kartvizit getirdiğinizden emin olunuz. Kartvizitlerinizin bir tarafının İngilizce diğer tarafının da İspanyolca olmasında fayda vardır. Ayrıca kartvizit üzerinde unvanınızın ve pozisyonunuzun da belirtilmesinde fayda vardır. Çünkü Venezüellalılar statüye çok fazla önem vermektedirler.
>> Genellikle bu iş kültüründe iş ilişkilerinde iki yaklaşım sergilenmektedir. Yaşlı jenerasyondan olan işadamları sizi kişisel olarak tanıyabilmek için büyük bir çaba sarf edecektir. Tersi olarak, özellikle eğitimini ABD’de yapan genç jenerasyon ise işe yönelik olarak kaygılarını dile getireceklerdir.
>> Hem devlet hem de özel sektörde, Venezüella iş kadınları üst düzeylere yükselebilmekte ve otoritede yer almaktadır. Ayrıca iş adamları iş kadınları ile birlikte çalışma konusuna alışıktırlar.
>> Bu toplumda zengin ve yoksul arasında bir uçurum vardır. Güçlü olan kişiler bu imtiyazlarını korumak için yetki sahibidirler.
>> Venezüella'da elit olan küçük bir beyaz grup, büyük bir mestizo nüfusu ve küçük bir siyah nüfus vardır.
>> Venezüella'da iş yapmayı planlıyorsanız, kısa vadeli iş ilişkilerinden ziyade uzun vadeli projelere odaklanmakta fayda vardır. .
>> Özellikle Karakas'ta trafik çok sıkışıktır, bu yüzden toplantınıza geç kalmamak için erkenden çıkmanızda fayda vardır. Toplantılara zamanından 5 dakika öncesinden gidilmesi yeterli olacaktır.
>> Dükkanlar saat 9:0012: 00 ve 14:0018:00 arasında açık olmaktadır. Birçok alışveriş merkezi ise geç saatlere kadar açık kalmaktadır.



KOLOMBİYA
>> Yanınızda bir tarafı İspanyolca olan bolca kartvizit götürünüz. Kartvizitinizin İspanyolca yazılı tarafının okunacağı şekilde verirseniz, kartınızın çevrilmeden okunmasını sağlayabilirsiniz.
>> Kolombiyalılarla iş ilişkisine girmeden önce alınması gereken en önemli karar, toplantılara şirketinizden katılacak temsilcilerin seçimidir. Temsilcilerinizle sıcak ve kişisel bir ilişki kurmak isteyeceklerdir.
>> Üçüncü bir tarafı aracı olarak seçmek de çok önemlidir, çünkü aracılar bu ülkede iş yapabilmenin en gerekli öğelerinden birisidir.
>> Devletle ilgili bir işiniz varsa, İspanyolca bilen bir kişiye veya tercümana ihtiyacınız olabilir. Ayrıca işadamlarının büyük çoğunluğu İngilizce konuşabilmektedir. Her ne kadar yüksek pozisyondaki Kolombiyalılar İngilizce konuşabilseler de, yine de yanınızda bir tercümanı n olması akıllıca olur. Eğer alınacak olan bir karardan çekinceniz varsa, toplantıya katılmadan önce, toplantıda bir tercümanın hazır bulunmasının onları rahatsız edip etmeyeceğini öğrenebilirsiniz.
>> Toplantının başlangıç aşamasında “kısa konuşmalar” uygun olabilir. Kısa konuşmalar karşılıklı iyi ilişki kurmak açısından önemlidir.
>> Her durumda Kolombiyalı ortaklarınızın iş görüşmelerine geçmelerini bekleyiniz.
>> Kolombiyalılar kararlarını kanıt ve diğer gerçeklerin dışında, his ve duygularına göre verirler.
>> Kolombiya iş kültüründe hiyerarşinin önemi unutulmamalıdır. Fakat daha alt kademedeki kişilerin de işin temelini oluşturdukları için karar almada söz sahibi olduğunu da aklınızdan çıkarmayınız.
>> Kolombiyalılar tartışmalardan uzak durmak için sizin duymak istediklerinizi size söyleyebilirler. Toplantı bittiği zaman bir müddet daha oturup, meslektaşlarınızla sohbet etmeye devam ediniz.
>> İç bölgelerde yaşayan Kolombiyalılar daha fazla resmi ve gelenekçidirler. Kıyı boyunca yaşayanlar ise daha rahat bir tavır sergilemektedirler.
>> Toplantının bitiminde bir not hazırlayıp teşekkürlerinizi iletmeniz özellikle tartıştığınız konunun tutanaklarını yazılı olarak sunmanız konuyu bir kez daha doğrulatmak açısından önem taşımaktadır.





GÜNEY KORE
>> Yanınızda bol miktarda kartvizit götürünüz. Bu görüşmelerde yanınızda yeterince kart bulunmaması sonucunda mahcup olabilirsiniz. Kartvizitinizin arka tarafını da Kore diline çevirmenizde fayda vardır.
>> Kartviziti sağ elinizle uzatın. Karşı tarafın kartvizitini elinize aldığınızda onu birkaç dakika dikkatlice incelediğinizi gösterin ve kartviziti kartvizit kutusuna koyarken belli edin. Çünkü kartviziti hiç ilgilenmeden atmanız saygısız bir davranış olarak algılanacaktır. Bu kültürde kartvizitlerin tertemiz saklanması önem taşımaktadır. Bu yüzden giderken kartvizitleri koyacağınız bir muhafaza kutusu götürmeniz gerekebilir. Ayrıca kartvizitin üzerine hiçbir şey yazmayınız.
>> Güney Koreliler için iletişim bilgileri çok önemlidir. Bu yüzden bilmedikleri insanlarla pek ilişki kurmak istemezler. Ziyaretinizden önce görüşeceğiniz firmaya önerinizin bir taslağını göndermeniz iyi bir fikir olabilir. >> Görüşme ekibinizi seçerken, Güney Kore ekibinde kimlerin görev alacağını önceden öğrenmeye çalışın.
>> Kişisel ilişkilerin işin önünde yer aldığını her zaman hatırlayınız. İlk toplantılar genellikle karşı tarafı tanımak ve iyi bir ilişki oluşturmak için geçmektedir.
>> İlk toplantılar kısa bir konuşma ile başlar. İşle ilgili tartışmaya başlamadan önce ilk olarak konuyu karşı tarafın gündeme getirmesini bekleyiniz. Saygılı bir ilişki başarılı bir iş ilişkisinin temelini oluşturmaktadır. Bu ilişkiyi sağlamlaştırmak için içten, onurlu bir davranış biçimini sergilemeniz önem taşımaktadır.
>> Görüşmeler çok saldırgan bir tonda gerçekleşme eğilimi içinde geçecektir. Ayrıca zaman zaman hissi bazı patlamalarla kesilecektir. >> Sigara Güney Kore'de çok yaygın olduğu için uzun süren toplantılar arasında sigara molası verilmesi takdir görecektir.
>> En önemli kişi İngilizce bilmese dahi konuşurken ona doğru hitap ederek konuşmanız gerekmektedir.
>> Bu kültürde üçgenlerin negatif bir anlamı olduğu için tanıtım malzemelerinizde ve görsel çalışmalarınızda bu şekillerden uzak durunuz.