Sınav soruları efsaneleşmiş, derslerde yoklama almak yerine oğrencilerin fotoğraşarını ceken, verdiği hayat dersleriyle kolay kolay unutulamayacak olan odtu’nun sıra dışı profesoru prof. dr. muhan soysal namı diğer muhan hoca, iz bırakanlar’ın konuğu oldu.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğrencilerinin hayatları boyunca unutamayacağı hocaları ndan biri de Prof. Dr. Muhan Soysal. Farklı ders anlatı m üslubu ve esprileri ile dersleri öğ- renciler için renklendiren Prof. Dr. Soysal, 31 Temmuz 1935’te dünyaya gelir. Lisans eğitimi almak için girdiği ODTÜ’den İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanlığı’na kadar pek çok farklı alanda çalışan Prof. Dr. Soysal, daha yaşarken fakülte bünyesinde yine kendi adını taşıyan Prof. Dr. Muhan Soysal Kütüphanesi’ni açar.

“EFSANESİ HEP YANIMIZDA OLACAK”
ODTÜLÜ dergisinde Porf. Dr. Muhan Soysal için bir yazı kaleme alan Prof. Dr. Adil Oran, “ODTÜ’nün efsanevi hocası öldü, ODTÜ efsane hocasını yitirdi gibi başlıkları okudukça içimiz iyice burkuldu. Tesellimiz, ölümlerin, çok acı verse bile, efsanelere zarar vermemesidir” diyor ve ekliyor: “Muhan Hoca aramızdan ayrılmış olmasına rağmen efsanesi hep yanımızda olacaktır, üniversitemiz ve işletme bölümü üzerindeki etkisi devam edecektir.” Prof. Dr. Muhan Soysal’ın sağlığında hizmette açılan ‘Prof. Dr. Muhan Soysal Kütüphanesi’, İİBF B binasında Prof. Dr. Muhan Soysal’ın bağışladığı kitapları ve diğer kaynakları kullanıcılara sunmaya devam ediliyor. ODTÜ İşletme Bölümü bünyesinde başlatılan ?Prof. Dr. Muhan Soysal İşletmecilik Eğitiminde Yenilikçilik Ödülü” programı ise hızını kesmeden devam ediyor. Prof. Dr. Soysal’ın meslektaşları, öğrencileri, dostları, ‘Muhan Hoca’nın anısını sürdürmek için bir dizi proje üzerinde çalı- şıyorlar. Prof. Dr. Soysal, ODTÜ İşletme Bölümü’nün ilk öğrencilerinden biri. Mezun olduktan sonra yine aynı bölümde asistan olarak kalır, ardından da MBA ve PhD eğitimi almak üzere Amerika’ya gider. Cornell University’den Yüksek Lisans ve Doktorasını aldıktan sonra, askerlik görevini yerine getirir. Ardından da tekrar İşletme Bölümü’ne döner. Prof. Dr. Soysal, kısa bazı dönemler dışında hep İşletme Bölümü? nde olur. ODTÜ Mezunu olup yaş haddinden emekli olan ilk ODTÜ Öğretim Üyesi de yine kendisidir. Emekli olmadan önce sağlık sorunları yaşadığı dönemde bölümünü yalnız bırakmayan Prof. Dr. Soysal, emekli olduktan sonra da bölümden kopmaz ancak bir araya gelme sıklığını kısmen azaltır.
“CEVRESİNDEKİ HERKES İCİN ONEMLİ BİR HAZİNEYDİ”
Prof. Dr. Muhan Soysal öğrencileri, iş arkadaşları, hatta çevresinde bulunan herkes için çok önemli bir hazine. Onunla karşılaşma şansına erişememiş kişilerin de faydalanabilmesi için Prof. Dr. Soysal’ın ‘öğretim tarzını/şeklini” Prof. Dr. Adil Oran’ın kaleminden anlamaya, anlatmaya çalışalım. Yrd. Doç. Dr. Oran, “Bu sayede bazıları dersler çı- karabilir, bazıları ise kendi tarzlarına uyarlamalar yapabilir” diyor ve şöyle devam ediyor: “Muhan Hoca çoğu öğ- rencisi için en çok şey öğrendikleri hocaydı. Öğrenilenler o anda işlenmekte olan konuyla sınırlı kalmazdı, her an her konuda bir şeyler öğrenilebilirdi. Bir örgüt veya strateji dersinde bir bakmışsı- nız, finans konularından bahsediliyor, hemen ardından son teknolojik gelişmelerin şirketler üzerindeki etkilerine geçilmiş ve son olarak iyi şarap seçmenin inceliklerini öğreniyorsunuz. Muhan Hoca mükemmel bir ‘içindekiler sayfası’ veya daha güncel bir terimle bir ‘arama motoru’ gibiydi. Kitaplara, okumaya çok meraklıydı ve daha da önemlisi bu kadar şeyi aklında tutup özümseyebilmiş birisiydi. Herhangi bir konudan söz açıldığında o konudaki kitaplardan önemli noktaları sıralar, ardından ortadan kaybolup kısa süre sonra kendi kütüphanesinden topladığı kucak dolusu kitapla tekrar ortaya çıkardı. Muhan Hoca korkunun ve katılığın, zaman zaman sahip olduğu gücünün farkı ndaydı. Bunu uygun zamanlarda kullanmaktan çekinmezdi, özellikle iş yaptı rmada, pazarlıkta, ders vermede. Onun derslerinde kesinlikle dalga geçilemezdi hatta uslu uslu ders dinlemek de çözüm olmayabiliyordu. Muhan Hoca ileride işletmeci için çok önemli olacak ?yüksek stres altında düşünebilme? becerilerini geliştirmeleri için öğrencilerine imkân yaratmayı ihmal etmezdi. ?Bırakınız benden nefret etsinler, yeter ki benden korksunlar? sözü Muhan Hoca’ ya çok uyardı ama 4 senenin sonunda çoğu öğrenci için en sevilen hocaları n arasında yer alırdı. Hem de sevilmek için bol not dağıtmak, kolay sınavlar vermek gibi yollara başvurmazdı. Buna onun derslerinden kalmış veya mezun olabilmek için diploma töreni öncesinde bütünleme almak zorunda kalmış birçok mezunumuz şahitlik yapabilir.” Muhan Hoca karmaşık konuları bile basitleştirip kolay anlaşılabilir hale getirebilirdi. Muhan Hocanın bir liste veya 2x2 bir tablo ile çözümleyemeyeceği ve anlatamayacağı konu çok azdı. Tabii bunu yapabilmek için konuyu çok iyi anlayabilmek ve hazmetmiş olmak gerekir. “Pratikle teori arasındaki fark sizin beceriksizlik seviyeniz kadardır” Muhan Soysal. Prof. Oran, Muhan Hoca’nın çarpıcı örnek ve hikâyelerin değerini bildiğini söyleyerek, “İnsanlara varsayımlarını sorgulattırmak, bazı konuları pekiştirmek ve akılda kalacak bilgiler vermek için zaman zaman abartmakta da sakınca görmezdi. Sıkça, kendi deyimine göre “İnnanılmaz!” şeyler anlatırdı” diyor ve şöyle devam ediyor: “Muhan Hoca” nın kahramanı olduğu veya anlattığı sayısız hikâyesi vardır. Hatta bunların büyük kısmı bugün şehir efsanelerine dönüşmüştür. Bunların çoğu onun uzun akademik kariyeri boyunca yapmış olduğ u işlerden, bir kısmı ise ona yakıştı- rılmış olan olaylardan oluşur. Ancak bütün bu efsanelerin bazı ortak noktaları vardır: 1’parlak zekâ unsuru, 2’önemli bir işletmecilik veya hayat dersi, 3’ola- ğandışı eğitim yöntemleri. Muhan Hoca’ya bunca zaman boyunca yakıştırılmamı ş belki tek şey “klasik üniversite hoca”lığıdır.”

KUTU: PROF. DR. MUHAN SOYSAL’DAN ALINTILAR Birkaç sınavı öğrencilere içki içirip vermek lazım, çünkü gerçek hayatta birçok kararı içkili vereceksiniz.
>> Sınavda ne çıkacak diye soruyorsunuz? Boks maçına çıkarken rakibe nasıl vuracağı mı sorulur?
>> Benim beyin yapım biraz değişik sizinkinden.
>> İşletmeci olarak vizyon sahibi olabilirsiniz ama hayalperest olamazsınız.
>> Para kazanılırken değil harcanırken zengin olunur.
>> Tango Sınavının uygulamalı kısmı spor salonunda
>> Ben kimseyi bırakmam. Siz kesinlikle kendiniz kalırsınız. (Bölümdeki ilk dersimizde)
>> Ticaret yaparken kendini, İş yaparken torununu, Devlet yönetirken torununun torununu düşüneceksin.
>> Büyük düşünün çocuklar. Azıcık aşım ağrısız başım demek yok. Aşınız çok olacak, başınız kel olacak.
>> Hayalleriniz paranızdan çok olduğu sürece ve paranız hayallerinize yetmiyorsa gençsiniz.