Otomobiller başta olmak uzere diğer motorlu taşıtlarda da yakıt olarak benzinden başka maddelerin de kullanılması, uzun suredir uzerinde calışılan bir konuydu. benzinin yanında elektrik motorlarını da kullanabilen hibrid...
Otomobillerde yakıt olarak benzinden başka maddelerin de kullanılması, uzun süredir üzerinde çalışılan bir konuydu. Geçtiğimiz yıllarda, benzinin yanında elektrik motorlarını da kullanabilen hibrid otomobillerin üretildiğ inin duyurulmasıyla bu proje somutluk kazanmıştı. Bu otomobillerin piyasadaki payının ne olacağı düşünülürken Toyota firması Prius Sedan modeliyle ilk hibrid otomobil seri üretimine başladı. 2008 yılında bu otomobillerden günde 400 tane üretildi. Prius modeli otomobiller, itici güç olarak hem benzin hem de elektrik motorlarını kullanıyor. Araç bir galon, yani yaklaşık 3,7 litre benzinle 88 kilometreden fazla yol alıyor. Ki bu kendi kategorisindeki araçların neredeyse iki katı bir mesafe demek. Toyota yetkilileri aracın gücünden ve konforundan da ödün vermeden, üstelik diğer sedan modellerine göre yalnızca 1000 dolar farkla otomobili piyasaya sürüyorlar. Toyota’nın gelecek için planları bu kadarla sınırlı değil. Üreticiler yılsonuna kadar lüks ve spor bir model olan Lexus’un da hibrid modelini piyasaya sürmeyi düşünüyorlar. Asıl hedefse on yıllık bir süreçte bütün modellerin birer hibrid seçeneğini tüketiciye sunabilmek.
BOSCH’TAN DİZEL-HİBRİT TEKNOLOJİSİ
Dünyanın en büyük otomotiv yan sanayi üreticilerinden ve teknoloji geliştiricilerinden biri olan alman Bosch da, dizel hibrid teknolojisini hazırladığını ve otomobil üreticilerine sağlayabileceğini açıkladı. Otomobil üreticileriyle yoğun bir işbirliği içerisinde olan ve sürekli yeni teknolojiler geliştirerek Firmaların kullanı mına sunan Bosch, dizel motorlarda hibrid teknolojisini kullanıma hazırlayarak, 2008 yılından itibaren otomobillerde kullanıma başlanabileceğini duyurdu. Hatta Audi, Volkswagen ve Porsche’yle antlaşma bile imzalayarak ilk dizel hibrid araçların bu markaların çatısı altından çıkacağı ipuçlarını da vermiş oldu. 2010 yılından itibaren yaygın bir şekilde kullanılacağı düşünülen dizel hibrid motorlar sayesinde yakıt ekonomisi ve düşük egzoz emisyonları sağlanmış olacak. CO2 emisyonunu bu teknolojinin kullanı lmaya başlanmasıyla birlikte km’de 100 gr’nin altına düşürmeyi hedefleyen Bosch, yakıt ekonomisinde de büyük bir atılım olacağını öngörüyor. Dizel motorlar için elektronik kontrol ünitesi ve motorla uyumlu çalışacak düzgün birleştiricilerin Firmalara sağla nacağı açıklanırken, Bosch’un dışında PSA grubu da kendi bünyesinde dizel hibrid teknolojisini geliştirmeye devam ediyor. PSA’nın da yine Bosch gibi 2010 yılından itibaren bu teknolojiyi ilk olarak 308 modelinde kullanmaya başlaması planlanıyor. Yurtdışında hibrid teknolojisi bu denli hızla yayılırken ülkemizde de TÜBİTAK ve de özel şirketler bünyesinde hibrid araçların prototipleri üretiliyor. Bu şirketlerden biri olan Otokar’ın son Ar-Ge çalışmalarından biri de Türkiye’nin ilk hibrid otobüs prototipi olan Doruk 160 LE Hibra.
OTOKAR’DAN TURKİYE’NİN İLK HİBRİD OTOBUSU
Dünyada giderek yaygınlaşan hibrid teknolojilerinin kullanıldığı otobüs, hem dizel hem elektrik ile çalışıyor. TÜBİTAK destekli bu projede, Otokar, önümüzdeki yıllarda araç testlerini başlatarak aracı mükemmelleştirmeyi hedefliyor. Otokar Genel Müdürü Serdar Görgüç, Türkiye’ye çağdaş toplu taşımacılık çözümleri sunuyor olmaktan ve Türkiye’nin ilk hibrit otobüsünü tasarlamaktan dolayı çok büyük bir gurur yaşadıkları nı açıkladı. Görgüç sözlerine şöyle devam etti: “Otokar bir yandan yeni ürün geliştirmelerine devam ederken, dünyanın önde gelen otomotiv Firmalarının yaptığı gibi, ürünlerinde yeni teknolojileri de deniyor. Doruk 160 LE Hibra modeli bu çalı şmalarımızın bir örneği. Aynı zamanda Türkiye’nin ilk hibrit otobüs prototipi olan bu araç, Otokar’ın otomotivde ulaştığı teknoloji ve tasarım kabiliyetine güzel bir örnek.” Dünyada giderek yaygınlaşan hibrid teknolojilerinin kullanıldığı bu otobüs, hibrid otobüs hem jeneratörü besleyen dizel yakıt, hem de akülerde depolanan elektrik ile çalışıyor. Sadece fosil yakıtlarla çalışan otobüslere kıyasla düşük emisyon seviyesi, daha düşük seviyelerde NOx, CO2 gibi gaz atıkları ve düşük yakıt tüketimi sunuyor. Bu yönüyle doğa ile barışık otobüs, doğal kaynakları koruyarak daha az çevre kirliliğine neden oluyor. Hibrit otobüs ayrıca kullanıcıya dizel motorlu otobüslere kıyasla yüzde 20’ler düzeyinde daha düşük yakıt tasarrufu ve düşük işletme maliyetleri gibi avantajlar sunuyor.
HİBRİT OTOBUSUN CALIŞMA SİSTEMİ
Doruk otobüs serisi aynı platform üzerinde farklı çözümler sunabilecek bir şekilde tasarlanmış. Bu, ürün geliştirme çalışmaları daha etkin ve hızlı bir hale getiriyor. Bu nedenle Doruk’u yeni ürün geliştirme çalışmalarında bir platform olarak kullanılıyor. Otokar’ın ağır ticari araç alanında tasarladığı bir prototip otobüs olan Doruk 160LE Hibra da Otokar’ı n Doruk LE serisi otobüsü üzerinde geliştirilmiş. Araç Doruk serisinin dayanı klılık, güvenilirlik, performans, konfor gibi tüm karakteristik özelliklerini taşı- yor. Bu yeni otobüs prototipi, hibrid otobüs hem jeneratörü besleyen dizel yakıt, hem de akülerde depolanan elektrik ile çalışıyor. Araç, elektrik motorlu tahrik sistemleri, güç kontrol üniteleri ve kontrol yazılımları, enerji depolama ve şarj sistemleri ve rejeneratif frenleme gibi teknolojik yeniliklere sahip. Araçta iki güç ünitesi yer alıyor. Dizel Güç Ünitesi, elektrik motoru için gereken elektriği üretiyor ve aküleri şarj ediyor. Elektrik Güç Ünitesi; elektrik motoru vasıtasıyla aracın hareketini sağlıyor, araç hızlanırken veya yokuş çıkarken aküler tarafından güç takviyesi yapılıyor ve araç yavaşlarken veya yokuş inerken elektrik motoru aküleri şarj ediliyor.
TUBİTAK’DA HİBRİD OTOMOBİL GELİŞTİRDİ TÜBİTAK
Enerji Enstitüsü’nün gerçekleştirdiğ i projeler arasında da elektrikli araç, bomba imha robotu, ve yakıt katkı- larının dizel motorlara etkilerinin incelenmesi gibi projeler bulunuyor. Elektrikli araç teknolojisinin sunduğu üstünlükler şu şekilde sıralanıyor; yakıt tasarrufu, çevreye yayılan emisyonların azaltı lması, gürültüsüz çalışma, az bakım gereksinimi, çoğu uygulamada transmisyon gerektirmeme, kullanım kolaylığı. Otomotiv Firmaları için ise hibrid elektrikli araç prototipleri yapılmış durumda. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hibrid teknolojine olan ilgili gün geçtikçe artıyor. Günümüzde ço- ğunlukla kara taşıtlarında hibrid teknoloji kullanımı söz konusu iken ilerleyen yıllarda bu teknolojinin enerjinin farklı kullanımı argümanı ile pek çok alanda görüleceği düşünülüyor.
