Efsaneye göre MÖ 550’li yıllarda, Lidya Kralı Krezüs (Kârun), dünyanın en erken tahmin yarışmalarından birini düzenler. Yedi kâhine temsilciler göndererek, onlardan kendisinin o gün ne yapacağını...
WHARTON İŞLETME OKULU SİYASET BİLİMİ KÜRSÜSÜ SAHİBİ PHILIP E. TETLOCK İLE GAZETECİ YAZAR DAN GARDNER’İN BİRLİKTE KALEME ALDIKLARI SÜPERTAHMİN, İŞ YAŞAMINDA, ÜRÜN LANSMANINDA, GÜNLÜK HAYATTA, SİYASETTE VE HEMEN HER ALANDA NELER OLABİLECEĞİNİ ÖNCEDEN DÜŞÜNÜP DOĞRU BİLMEYE YÖNLENDİREN İLGİNÇ BİR KİTAP.
Efsaneye göre MÖ 550’li yıllarda, Lidya Kralı 
Krezüs (Kârun), dünyanın en erken tahmin yarışmalarından birini düzenler. Yedi kâhine temsilciler göndererek, onlardan kendisinin o gün ne yapacağını tahmin etmelerini ister. Delfi Kâhini Pythia, doğru cevap vermiştir: Kral kuzu ve kaplumbağa yahnisi pişirecektir.
Krezüs, bu yarışmayı sadece meraktan dolayı düzenlememiştir; kralın vermesi gereken bir karar vardır. Güvenilir bir kâhin bulduğundan emin olan Kral, Pythia’ya Perslere saldırıp saldırmaması gerektiğini sorar. Kâhin de, eğer saldırırsa büyük bir imparatorluğu yok edeceğini söyler. Krezüs saldırır, fakat yenilir. Sorun, kehanetin yorumlanmasındadır: Pythia hangi büyük imparatorluğun yıkılacağını söylememiştir.
Bu hikâye, gerçek ya da uydurma olabilir; fakat Krezüs’ün yenilgisi bazı gerçekleri ortaya koyuyor: Tahmin etmek zordur ve uzmanlar öngörüleri doğru çıkmadığı zaman, genellikle tam tersi, onların çıktığını iddia eder. Yine de, yanlışsız tahminler, hayatın her alanında sağlam karar vermek için esas teşkil eder.
Wharton İşletme Okulu siyaset bilimi kürsüsü sahibi Philip E. Tetlock ile gazeteci yazar Dan Gardner’le birlikte kaleme aldıkları Süpertahmin (Superforecasting) isimli kitap, süper tahmincilerden neler öğrenebileceğimizi anlatıyor. Doğru tahminde bulunmanın güçlü bilgisayarlar ve gizemli yöntemler gerektirmediğini, farklı kaynaklardan kanıt toplamakla, olasılığa dayalı düşünmekle, ekipler halinde çalışmakla, işaretlere dikkat etmekle ve en önemlisi de hatayı kabul edip izlenen yolu değiştirmekle mümkün olacağını gösteriyor.
SÜPER TAHMİNCİLER KİMLERDİR?
Peki, daha iyi tahminde bulunmanın sırrı nedir? “Hepimiz tahmin yapıyoruz. İş değiştirirken, evlenirken, ev alırken, yatırım yaparken, yeni bir ürün çıkartırken ya da emekli olurken. Hepimiz, kararlarımızı, geleceğin ne ortaya koyacağına yönelik beklentilerimiz üzerine inşa ediyoruz” diyen Philip E. Tetlock, 2011’de ABD hükümeti tarafından desteklenen İyi Muhakeme Projesi (The Good Judgement Project) kapsamında aralarında dansçılar, film yapımcıları, çiftçiler, emekli boru hattı döşeme uzmanları gibi çok farklı konularda bilgi 
sahibi on binlerce kişiye küresel olaylarla ilgili tahmin yaptırdı. Her biri gönüllü olan bu kişilerden bazıları, muazzam bilgiye sahip kuruluşlar ve analistleri aşan bir tahmin performansı göstermişti ve bu “süper tahminciler” grubunun çoğu, profesyonel analist olmamakla birlikte, zekâ ve açık görüşlülük testlerinde yüksek puan alan insanlardan oluşuyordu.
TAHMİNLER DE GÜNCELLENEBİLİR
Ancak “süper tahminciler” elbette geniş veri setlerinden detaylı istatistiki modeller inşa etmiyor. Kitapta nasıl tahminleme yapıldığına ve nelerin kritik olduğuna odaklanan yazarlar, bazı önemli noktalara dikkat çekiyor. Örneğin, süper tahmincilerin sürekli olarak tahminlerinde güncelleme yapmaları gibi: Yeni bir bilgi geldiği anda süper tahminciler güncelleme yapmaktan hiç çekinmiyor ve yeni bilgilerin ışığında tahminlerini gerekiyorsa tam zıttı şekilde değiştirebiliyor. Tetlock, durum değiştiği ve yeni bir bilgiye sahip olunduğunda bu bilginin ne kadar önemsendiğinin de araştırılması gerektiğinin altını çiziyor.
