SİGORTA BELGESİNİN KAPSAMI NEDİR?

CIF veya CI teslim şekline göre yapılan ihracatta söz konusu olmaktadır. İthalatçının verdiği bilgiler ve talimat doğrultusunda ve ithalatçı hesabına ihracatçı tarafından yaptırılmaktadır. Malın satıcı tarafından alıcıya sevki sürecindeki taşıma risklerini kapsar. Sigorta belgeleri malın istenilen riskler kapsamında sigorta edildiğini kanıtlar. Sigorta belgelerinin en yaygını Sigorta Poliçesi’dir. Bu belge sigorta edilen ile sigorta eden arasında yapılan bir sözleşme olup taraşarın hak ve sorumluluklarını gösterir. Sigortadan yararlanacak olan kişinin adına, emrine ya da hamiline düzenlenir.

SİGORTA BELGESİNİN KAPSAMI NEDİR?

CIF veya CI teslim şekline göre yapılan ihracatta söz konusu olmaktadır. İthalatçının verdiği bilgiler ve talimat doğrultusunda ve ithalatçı hesabına ihracatçı tarafından yaptırılmaktadır. Malın satıcı tarafından alıcıya sevki sürecindeki taşıma risklerini kapsar. Sigorta belgeleri malın istenilen riskler kapsamında sigorta edildiğini kanıtlar. Sigorta belgelerinin en yaygını Sigorta Poliçesi’dir. Bu belge sigorta edilen ile sigorta eden arasında yapılan bir sözleşme olup taraşarın hak ve sorumluluklarını gösterir. Sigortadan yararlanacak olan kişinin adına, emrine ya da hamiline düzenlenir.

Sigorta kapsamındaki haklar ciro yolu ile başkasına devredilebilir. UCP-600’ün 28. Maddesinin “f “fırkasına göre sigorta belgesinin kapsaması gereken minimum sigorta değeri malların CIF bedeli (ismi belirtilen varış limanına kadar mal bedeli+sigorta+navlun) veya CIP bedeli (ismi belirtilen varış yerine kadar taşıma ücreti ve sigorta ödenmiş) artı yüzde 10’dur.

Sigorta poliçeleri ve sertifikaları arasında en çok kullanılan; deniz sigorta poliçesidir. İhracatçı her mal gönderiminde, nakliyeye ilişkin belgeleri arasında, sigortacısından temin ettiği sigorta sertifikasını da hazırlar. Düzenli ihracat yapan ve deniz sigorta poliçesi kullanan ihracatçılar, her mal gönderiminde ayrı bir poliçe hazırlamak yerine her ayın sonunda sigortacısına ay boyunca yaptığı sevkiyatın özetini gönderir. İhracatçının böyle bir bağlantısı yoksa her sevkiyat için sigorta şirketine ayrı bir poliçe düzenletmesi zorunludur. Bu durumda sigorta şirketinden veya acentesinden ya da aracısından söz konusu belgeleri talep etmesi gerekir.

Sigorta poliçesinde belirtilecek hususlardan bir veya birkaçının kesinlik kazanmadan sigorta yaptırılmasının gerekli olduğu hallerde ve özellikle bankalar tarafından akreditif açıldığında sigorta teminatı na ihtiyaç duyulması halinde, elde bulunan bilgilerle geçici bir poliçe tanzim edilir. Buna “Şotan Poliçe” denir. Sevkiyat gerçekleşmeye başladığı zaman, kesinleşen bilgilerle kat’i sigorta poliçesi (zeyilname) tanzim edilir. Ayrıca, her yüklemenin sigortalanması konusunda ihtar için yer olmalıdır. İhracatçı, nakliye konusunda şüphe duyarsa kesinlikle sigorta yaptırmalı veya konsinyatör ya da acentesinin sigorta işini organize ettiği konusunda yazılı teyit almalıdır.

İhracatçı, sigorta işinin saptanmasında malın iki katı bedelle riskin sigortalanmasını mutlaka önermelidir. Denizyolu ile nakliye sigortasının maliyeti dünyanın pek çok yerinde nispeten makul düzeydedir ve gönderilen malın değerinin çok az bir bölümünü içermektedir. Ancak bu nakliye şeklinde; gönderilen ürünün tamamı veya bir kısmı ciddi zarar görebilir, gecikmeler yaşanabilir dolayısıyla Şrma için daha maliyetli sonuçlar doğurabilir. Pek çok durumda taşıyıcının sorumluluğunun nakliye koşulları ile sınırlı olduğu kesinlikle belirtilmelidir. Kayı p veya hasar durumunda taşıyıcının yükümlülüklerine bağımlılık gerçekçi olmayabilir.

Nakliyat sigortalarına göre risk kapsamı A, B, C klozları olarak sınıflandırılmıştır. 01.01.1982 tarihli A klozu, zaman zaman 01.01.1963 tarihli All Risks klozuyla karıştırılmakta ve sigortalı, sigortacıyla ihtilaflı durumlara düşebilmektedir. Bu iki kloz birbirine çok benzemekle birlikte aralarında küçük farklar bulunmaktadır. Örneğin, A klozunda radyoaktif kirlenmelerden meydana gelebilecek zararları n sigorta kapsamı dışında tutulacağı belirtilmiştir. All Risks klozunda ise istisnalar A klozundaki gibi net olarak ifade edilmemiştir. Uygulamada “All Risks veya A klozu” ifadesi kullanıldığında, A klozu hükümlerinin geçerli olacağı anlaşılmaktadır. B ve C klozları dar teminat kapsamına girmektedir. Aralarındaki en önemli fark; B klozunda hususi avarya ve müşterek avarya teminata dâhil iken, C klozunda sadece müşterek avarya fedakarlığı teminata dahildir. B klozu, ülkemizde pek kullanılmamaktadır.

SİGORTA BELGESİ HANGİ BİLGİLERİ İÇERİR?

1- Sigorta Sertifikasının tarihi, normalde malların fabrikadan çıkış tarihi olmalıdır.

2- Bu örnekte, mallar ihracatçı tarafından sigortalanmıştır.

3- Sigortalanan ürünlere ilişkin açıklama ticari faturada yer alan bilgileri kapsamalıdır.

4- İşaret ve numaralar nakliyeye ilişkin belgeler ile aynı olmalıdır.

5- Nakliyenin ne şekilde yapılacağı yani yol güzergâhı belirtilmelidir.

6- Kısa deniz yolculuklarında, malların gönderileceği gemiye ilişkin ayrı ntılı bilgiyi zamanında almanın mümkün olamayabileceği hususu göz önüne alınmalıdır.

7- Deniz nakliyesi için sigorta yapılması durumunda ürünün fatura değerinin yüzde 110’u tutarında sigortalanabilir.

8- Kargo veya nakliye sırasında taşımaya ilişkin uyulması gereken hususlar ayrıntılı şekilde belirtilmelidir.

9- Burada sigorta şirketi tarafından belirlenen sigorta görevlisinin ismi yer almalıdır. 10- Normalde, bu tarz poliçelerde, ihracatçı sigorta şirketi adına imzalamaya yetkilidir.

KARŞILAŞILAN TEMEL SORUNLAR VE DİKKAT EDİLMESİNDE FAYDA GÖRÜLEN KONULAR

1- Yetersiz veya yanlış açıklama yazılması gecikmelere neden olacak ve muhtemelen sigorta talebinin karşılanmaması na yol açacaktır. (3)

2- Koli üstündeki yanlış işaret ve numaralar sigorta talebinde sorunlar yaratacaktır. (4)

3- Yol güzergâhı doğru gösterilmezse üründe tam sigorta garantisi sağlanmayabilir.(5)

4- Sigorta bedeli sigortalanan toplam ürünün maliyetini içermelidir. (7)

5- Sigortacının koşullarının belirtilmemesi şikâyetlere yol açabilir. (8)

6- Sigortacının yerel temsilcisinin adı belirtilmez ise, sigorta talebinin sonuçlanması gecikebilir. (9)

SİGORTA BELGESİ HAZIRLARKEN İHRACATÇININ KONTROL ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR (KONTROL LİSTESİ)

1- Ürünü tam olarak açıklayın (diğer belgelerle tutarlı olacak şekilde).

2- İşaret ve numaraların doğruluğunu kontrol edin.

3- Seyahat güzergâhını tam olarak belirtin. Bu örnekte olduğu gibi Abbeyville/ Miami/New York olarak güzergâh belirtilmişse ve kayıp New York’da olmuşsa ve son varış yeri ise sigorta ödenmeyebilir.

4- Kısa yolculuklarda, nakliye aracının adını yazmak mümkün olmayabilir. Bu durumda nakliye firmasının adı veya taşıyıcının adı yazılır.

5- Sigorta bedelinin maliyetleri karşılayacak şekilde belirlenmesine dikkat edilmelidir. Bu çerçevede navlun, Menşe Şahadetnamesi, gözetim raporu almak için yapılan harcamalar da dikkate alınmalıdır.

6- Sigorta bedeli, değişik risk ve değişik rotalar için farklı olduğundan sigortacı ile birlikte gönderilen mala ilişkin özel koşullar ve gönderilen yere ilişkin riskler kontrol edilmelidir. Gemide farklı türden ürünler var ise; seramik, masa örtüsü gibi ürünler aynı yere gönderilseler dahi sigorta açısından farklı oranlar uygulanacaktır.

7- Sigortacının, malın gönderildiği ülkede temsilcisinin bulunduğundan ve talep halinde gecikme olmaksızın sigorta talebinizin karşı lanacağından emin olunuz.