SHURA ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ MERKEZİ’NİN HAZIRLADIĞI BİR ÇALIŞMADA, KULLANIMI TÜRKİYE’DE HENÜZ YAYGIN OLMAYAN ISI POMPALARININ ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE KARBONSUZLAŞMAYA CİDDİ ORANDA KATKI SAĞLADIĞI VURGULANIYOR.

Isıtma, soğutma ve sıcak su sağlamak için ortamdaki doğal ısıyı yüksek sıcaklık ve basınca dönüştüren ısı pompaları, enerjiyi dönüştürürken kömür veya doğal gaz gibi fosil yakıtlar yerine elektrik kullandığı için karbonsuzlaşmaya ciddi katkı sağlıyor. Üstelik kullanılan elektriğin üretiminde yenilenebilir kaynakların payı arttıkça bu katkı da artıyor. Türkiye’de elektriğin yüzde 45’i yenilenebilir kaynaklardan üretilirken, ısı pompasında kullanılan elektriğin aynı alandaki güneş panellerinden elde edilmesi durumunda bu payı yüzde 100’e kadar çıkarmak mümkün. Isı pompaları diğer ısıtma ve soğutma sistemlerine göre daha yüksek verimlilikle çalışırken toplam enerji ihtiyacını azaltıyor. Toplam elde edilen ısıtma kapasitesinin toplam ihtiyaç duyulan güç değerine oranını ifade eden COP değeri, ısı pompasında 1,5 ila 4 arasında değişirken, doğal gaz kazanlarında bu değer 0,9 civarında gerçekleşebiliyor. Bu rakamlara bakıldığında ısı pompasıyla enerji güç değerinin 1,5 ila 4 katı ısı üretebilir. Fosil yakıtlarda ise kayıplar nedeniyle elde edilen ısı enerjisi, enerji girdisinden daha düşük oluyor. 

TÜRKİYE’NİN ÇOĞU BÖLGESİ ISI POMPASINA UYGUN

COP değerine göre Türkiye, özellikle de kıyı bölgeleri, ısı pompaları için yüksek potansiyele sahip olarak değerlendiriliyor. COP değeri ne kadar yüksekse ısı pompalarının kullanımı da o kadar verimli ve ekonomik oluyor. Diğer yandan, bilindiği üzere, hava kaynaklı, su kaynaklı ve toprak kaynaklı olmak üzere üç tip ısı pompası bulunuyor. SHURA hesaplamalarına göre uygulaması diğer tiplere göre daha kolay ve ekonomik olan hava tipi ısı pompaları için Türkiye COP değeri ortalaması 2,75 olarak ölçülüyor. Bu durum, ısı pompalarının yüksek verimliliği nedeniyle nihai tüketim verimliliğinde yüzde 64’lük bir iyileşme sağlıyor. 

DOĞAL GAZLI SİSTEMLERLE REKABET EDEBİLİR

Isı pompalarının kurulum dâhil ilk yatırım maliyeti, eşdeğer doğal gaz kazanı veya kombilerden daha yüksek. Ancak, ısı pompalarının tükettiği enerji miktarı doğal gazla ısınmanın yaklaşık üçte biri seviyesinde gerçekleşiyor. Hesaplamalara göre hem elektrik hem de doğal gaz serbest piyasa fiyatlarından temin edilirse, ısı pompaları doğal gazlı sistemlerle rekabet edebilir. Ancak, mevcut doğal gaz tarifeleri ile ısı pompalarının geri ödeme süresi doğal gazla ısınmaya göre uzun sürüyor. 

GÜNEŞ ENERJİLİ KULLANIMDA ÇOK AVANTAJLI 

Isı pompaları özellikle müstakil evler ve yeni konutlarda güneş enerjisi sistemleriyle birlikte kullanıldığında, ısıtma ve soğutma için temiz, verimli ve aylık enerji faturalarını düşürebilen bir alternatif olarak kendini gösteriyor. Elektrik çatı üstü güneş enerji santralından elde edildiğinde, ısı pompasının enerji maliyeti doğal gaz tarifelerine rağmen avantajlı konuma geçiyor. Ancak, ısı pompalarının, şebekeden elektrik tüketen konutlarda yaygınlaşabilmesi için doğal gaz ve elektrik tarifeleri arasındaki farkın elektrik lehine gelişmesi önem taşıyor.

ISI POMPASI KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI İÇİN ÖNERİLER

• Avrupa’da olduğu gibi ısı pompalarının kullanımını teşvik eden hibe, kredi ve vergi düzenlemeleri, tanıtımlar ve bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı. • Çatı GES ve ısı pompası bulunan konutlar için yıllık uzlaştırma imkânı getirilerek teşvik sağlanabilir. • Yeni yapılarda, özellikle COP değeri yüksek bölgelerde ısı pompası kullanımı yasal yükümlülükler getirilerek teşvik edilmeli. • Isı pompalarının verimli olduğu bölgelerde doğal gaz boru hatlarının genişletilmesi stratejik hedefi, ısı pompaları ve diğer elektrikli teknolojilerin yaygınlaştırılması yaklaşımıyla yeniden gözden geçirilmeli. • Karbon vergisi ya da fiyatlandırılması uygulaması, ısı pompası ve elektrikli teknolojilere geçişi hızlandırır ve toplanacak fonun bir kısmı yenilenebilir enerji gelişimi için kullanılabilir.