TÜRKİYE EKONOMİSİNİN ÜÇ YILLIK HEDEF VE POLİTİKALARININ YER ALDIĞI ORTA VADELİ PROGRAM’IN (OVP) ONAYLANMASINA İLİŞKİN CUMHURBAŞKANI KARARI, RESMİ GAZETE’NİN MÜKERRER SAYISINDA YAYIMLANDI.

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan ve 2024-2026 dönemini kapsayan OVP ile temel ekonomik büyüklükler ve hedefler belirlendi. Buna göre, büyüme için bu yıl gerçekleşme tahmini yüzde 4,4 oldu. Ekonominin 2024’te yüzde 4, 2025’te yüzde 4,5, 2026’da yüzde 5 büyüyeceği öngörülüyor. Enflasyonun bu yıl sonunda yüzde 65 olacağı tahmin edilirken, enflasyon hedefi gelecek yıl için yüzde 33, 2025 için yüzde 15,2, 2026 için yüzde 8,5 olarak belirlendi.Bütçe açığının GSYİH’ye oranının 2024’te yüzde 6,4, program dönemi sonunda ise yüzde 2,9 olarak gerçekleşeceği öngörülürken, programda, işsizlik oranının bu yılın sonunda yüzde 10,1 olacağına yer verilerek, gelecek yıl hedefi yüzde 10,3, 2025 yılı için yüzde 9,9 ve 2026 için ise yüzde 9,3 olarak belirlendi. İhracatın, 2023 sonunda 255 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilirken, 2024’te 267 milyar dolar, 2025’te 283,6 milyar dolar, program sonunda 302,2 milyar dolar olması hedefleniyor. Benzer şekilde, ithalatın da bu yıl sonunda 367 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi, 2024’te 372,8 milyar dolar, 2025’te 388,9 milyar dolar, 2026’da da 414 milyar dolar olması öngörülüyor. Açıklanan programa göre hükümetin önümüzdeki üç yıldaki dört temel hedefi “Afet yaralarının sarılması; enflasyonun tek haneye düşürülmesi, yatırım, istihdam, üretim ve ihracat perspektifinde büyüme ve istihdamın devam ettirilmesi ve sosyal adalet ve refahının güçlendirilmesi” olarak sıralanıyor. 

OVP TAHMİNLERİNELER SÖYLÜYOR?

OVP’de Türkiye’nin önümüzdeki üç yıl için temel makroekonomik gösterge tahminleri şu şekilde sıralanıyor:• OVP’de 2024 büyüme tahmini yüzde 4, 2025 için yüzde 4,5 ve 2026 için yüzde 5. 2023 için büyüme tahmini ise yüzde 4,4’e çekildi. Büyümede tahminlerin yüzde 5’ten düşük olmasının nedeni 6 Şubat depremlerine bağlandı. 2024 için enflasyon tahmini yüzde 33, 2025 için yüzde 15,2; 2026 içinse yüzde8,5 oldu. 2023 enflasyon tahmini yüzde 65. İşsizlik oranının 2024’te yüzde 10,3’e, 2025’te yüzde 9,9’a, 2026’da yüzde 9,3’e gerilemesi bekleniyor. Yıllık ortalama 909 bin ve toplamda 2,7 milyon kişilik artış amaçlanıyor. Kişi başına gelirin 2024’te 12 bin 875, 2025’te 13 bin 717, 2026’da 14 bin 855 dolar olması bekleniyor. Dönem sonunda cari işlemler açığının milli gelire oranının dönem sonunda yüzde 4’ten yüzde 2’ye gerilemesi bekleniyor. Cari açık 2024’te 2,6 trilyon lira; 2025’te 1,8 trilyonlira; 2026’da 1,8 trilyon lira olacak. 

İŞ DÜNYASIOLUMLU KARŞILADI

İş dünyası OVP’yi olumlu karşılarken ekonomistler programdaki hedefleri farklı yönleriyle sorguluyor.Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu, OVP’yi önemli bir “kazanım” olarak nitelendirerek, “OVP’de iş ve yatırım ortamını iyileştirmeye yönelik kamu-özel sektör birlikteliğiyle yeni çalışmalar yapılacak olması, yeşil ve dijital dönüşüme odaklanılması, girişimcilik ekosisteminin güçlendirilmesinin hedeflenmesi kıymetlidir.” diyor. Hisarcıklıoğlu, “Programın temel amaçlarına ulaşmak için ortaya konan reformların belirlenen takvimlendirme çerçevesinde hayata geçirilmesini bekliyoruz. Başta finansmana erişim olmak üzere iş dünyasının üretime ve yatırıma yönelik ihtiyaçlarının gözetilerek uygulanması da programın başarısını artıracaktır.” diye ekliyor. Programı olumlu karşılayan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan da “OVP’den en önemli beklentilerimizden biri de atılacak olan yapısal adımlardı. İşte bu noktada belirlenen yedi öncelikli yapısal alan olan; ‘Büyüme ve Ticaret, Beşeri Sermaye ve İstihdam, Fiyat İstikrarıve Finansal istikrar, Kamu Maliyesi, Afet Yönetimi, Yeşil ve Dijital Dönüşüm, İş ve yatırım Ortamı’ ile ilgili ciddi bir vizyonun belirlenmesini çok değerli bulduğumu ifade etmek istiyorum.” değerlendirmesinde bulunuyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Gültepe ise OVP’yi “ortak akıl ve istişarenin bir ürünü” olarak nitelendiriyor ve “OVP hazırlık sürecinde TİM olarak paydaş kurumlar arasında yer aldık. OVP’yi 3 yıllık bir yol haritası olarak görüyoruz. Biz kendi bünyemizde düzenli olarak ihracatımızın geleceğine yönelik projeksiyon çalışmaları gerçekleştiriyoruz. Programda ihracat odaklı sürdürülebilir bir büyüme iklimi oluşturulması ana başlıklar arasında yer alıyor. Açıklanan makro hedefler arasında özellikle ihracat ve istihdama yönelik hedefler gerçekçi ve uygun. Ayrıca fiyat istikrarı vurgusu da özellikle üretici ihracatçılarımız adına son derece önemliydi. Büyüme ve ticaret başlığında sanayide yerli üretim ve ürün bazlı teknolojik dönüşüm, lojistik altyapının güçlendirilmesi, sanayi alanlarının genişletilmesi, planlı tarımsal üretim, ticari anlaşmalarda derinleşme, hizmet ihracatının desteklenmesi konuları da son derece önemli. Burada yapılacak nokta atışı hamlelerin ihracat süreçlerimizi kolaylaştıracağına inanıyorum. Diğer yandan, yeşil ve dijital dönüşümü içeren ikiz dönüşümün programda vurgulanması son derece önemli. Yeşil Mutabakat noktasında takvim çok hızlı ilerliyor. Orta Vadeli Program tüm bu başlıklarda kapsamlı, geniş ve iyi planlanmış bir program.” diyor. Diğer yandan, ekonomistler OVP’ye temkinli yaklaşıyor ve OVP’deki “yumuşak iniş” için yol haritasının ne kadar gerçekçi olduğunu sorguluyorlar. Örneğin, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Ekonomist Hakan Kara kur ve enflasyon tahminlerinin birlikte nasıl gerçekleşeceğini sorgulayarak, “Gelecek yıl kur yüzde 44 artıp büyüme ciddi yavaşlamazken, enflasyon yüzde 33’e nasıl düşecek?” ifadelerini kullanırken, ekonomist Mahfi Eğilmez ise OVP’nin hedeflerine dair somut adımlar sunmadığını savunarak, “Faizi ne yapacaksınız ve ne zaman yapacaksınız? Bunu yazmadan ve taahhüt etmeden yazılanlar program olmaz, temenni olur.” ifadelerini kullanıyor. 2024-2026 yıllarını kapsayan OVP’nin Resmi Gazete’de yayımlanan tam metni-ne, burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.