UZMANLARIN TÜM UYARILARINA KARŞIN BİR TÜRLÜ ÖNÜ ALINAMAYAN AŞIRI TUZ TÜKETİMİ, SAĞLIĞI CİDDİ ŞEKİLDE TEHDİT EDİYOR. DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ GÜNLÜK TUZ TÜKETİMİNİN 5 GRAM (BİR ÇAY KAŞIĞI) OLMASI GEREKTİĞİNİ BELİRTİRKEN, ÜLKEMİZDE TUZ TÜKETİMİ BİRKAÇ KATA ÇIKABİLİYOR. ÜSTELİK PEK ÇOK KİŞİ YEMEĞİN LEZZETİNİ ARTIRMAK İÇİN TABAĞA DA AYRICA EKLEMEKTEN KAÇINMAZKEN; İŞLENMİŞ BESİNLERDEN ATIŞTIRMALIKLARA DEK YÜKSEK TUZ İÇEREN YİYECEKLERİN TÜKETİMİ DE SAĞLIK RİSKLERİNİ ARTIRIYOR.
Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Rıfkı Evrenkaya, içerdiği minerallerle dozunda yani günlük ortalama 5 gram tüketildiğinde önemli faydaları bulunan tuzun, aşırı tüketildiğinde ise yaşamsal tehlikelere yol açabildiğini vurguluyor. Prof. Dr. Evrenkaya, aşırı tuz kullanımının zararlarını anlatırken, önemli uyarılarda da bulunuyor.
HİPERTANSİYONUN NEDENLERİNDEN BİRİ
Günümüzde giderek yaygınlaşan hipertansiyon (yüksek kan basıncı) aşırı tuz tüketimi ile doğrudan ilişkili olan tehlikeli bir hastalıktır. Fazla tuz tüketimi kan basıncını artırarak kalp yetmezliği, kalp büyümesi ve kalp krizine neden olabilir. Alınması önerilen günlük tuz miktarı yaklaşık 5 gramdır ve bu da yaklaşık bir çay kaşığı kadardır. Kökeni ve adı ne olursa olsun (deniz tuzu, kaya tuzu) sofra tuzu sodyum klorürdür ve fazlası kalp hastalıkları riskini artırır. Yapılan çalışmalar; diyetle alınan tuzun 10 gramdan 5 grama düşürülmesiyle kalp ve damar hastalıklarının riskinin yüzde 17 oranında azalabildiğini göstermektedir.
FAZLA TUZ BÖBREKLERİ TÜKETİR
Fazla tuz kullanımı, böbreklerde hasara yol açan etkenlerden biridir. Tuz alımı idrar yoluyla kalsiyumun vücuttan atılımının artmasına yol açarken, vücutta kalsiyum eksikliği ise bağırsaktan kalsiyum emiliminin artmasına neden olur. Bu da böbrek taşlarına zemin hazırlar. Ayrıca aşırı tuz tüketimi protein kaçağına da neden olur ki protein kaçağı böbrek hastalığının en önemli bulgularından biridir. Tuz alımı yüksek olduğunda böbreklerin aşırı tuzu atmak için daha fazla çalışması gerekir. Bu da böbreğin ömrünü kısaltır. Böbrek hastalıklarının tedavisi için tuzun azaltılması şarttır.
İNME RİSKİNİ DE ARTIRIYOR
24 saatlik idrardaki sodyum miktarı ne kadar yüksekse, inme görülme riski o kadar artar. Yapılan bilimsel çalışmalar; tuz tüketiminin azaltılmasının inme riskini azalttığını, örneğin diyetle alınan 10 gram tuzun 5 grama düşürülmesiyle inme riskinin yüzde 23 oranında azalabildiğini gösteriyor.
OBEZİTEYE NEDEN OLUYOR
Fazla tuz tüketimi dolaylı bir obezite nedeni olarak da kabul ediliyor. Yapılan çalışmalarda; marketlerde tuzlu yiyecekler ile asitli ve şekerli içeceklerin satışlarındaki artış hızının benzer olması dikkat çekerken, gıda mühendisleri, asitli ve şekerli içecek tüketiminin en önemli belirleyicisinin de tuz olduğunu söylüyor. Bu nedenle obezite tedavisinde günlük tuz alımının 10 gramdan 5 grama indirilmesi, günlük sıvı alımında 350 ml azalma sağlıyor ki bu sıvıların genellikle meşrubat şeklinde olduğu düşünüldüğünde, obezite hastaları için önemli bir değişimin gerçekleşmesi kaçınılmaz oluyor.
KEMİK HASTALIKLARI TUZ İLE İLİŞKİLİ
Aşırı tuz tüketimi kemiklerden kalsiyum kaçışına yol açarak kemik yapısının zayıflamasına, kırılganlığının artmasına ve basit düşmelerin bile kırıkla sonuçlanmasına da neden oluyor. Günümüzde hareketsiz yaşam ve yüksek tuz içeren fast-food tüketimin de artmasıyla giderek yaygınlaşan, toplumda kemik erimesi olarak bilinen osteoporozdan korunmak için önemli kurallardan biri ise aşırı tuz tüketiminden kaçınmak olarak karşımıza çıkıyor.
ÖDEMİ AZALTMAK İÇİN TUZ KULLANIMI SINIRLANDIRILMALI
Tuz alımı artınca idrarda basınç natriürezi olur yani tuzun fazlası böbrekler tarafından atılır. Ancak aşırı tuz alımı devam ederse, vücutta tuz birikir. Her tuz molekülü 4 molekül su bağlar ve kalp yetmezliği, ödem, akciğer ödemi gibi sorunlara neden olur. Ödem, birçok tıbbi sorundan meydana gelebildiği gibi hareketsizlik, karbonhidrat ağırlıklı beslenme ve fazla tuz tüketiminden de kaynaklanabilir. Dokularda fazla sıvı birikimi anlamına gelen ödeme karşı tuzu kısıtlamak da etkili bir yöntemdir.
