Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2017 yılı itibarıyla makine imalatıyla iştigal eden 13 bin 371 firma bulunuyor. Söz konusu firmaların 2/3’ü altı ilde...
“KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELERİN TANIMI, NİTELİKLERİ VE SINIFLANDIRILMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK” 24 HAZİRAN 2018 TARİHLİ VE 30458 SAYILI RESMÎ GAZETE’DE YAYIMLANARAK YÜRÜRLÜĞE GİRDİ. BUNA GÖRE KOBİ TANIMI İÇİN YILLIK NET SATIŞ HÂSILATI VEYA MALİ BİLANÇOSUNDAN HERHANGİ BİRİNİ İFADE EDEN ÜST LİMİT 40 MİLYON TL’DEN 125 MİLYON TL’YE ÇIKARILDI.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2017 yılı itibarıyla makine imalatıyla iştigal eden 13 bin 371 firma bulunuyor. Söz konusu firmaların 2/3’ü altı ilde faaliyet gösteriyor. İstanbul, firmaların yüzde 26’sı olan 3 bin 520 firmaya ev sahipliği yaparken, Ankara’da 1452, Konya’da 1132, İzmir’de 1074, Bursa’da 665 ve Kocaeli’de ise 431 firma mevcut. Buna karşın, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı kayıtlarına göre 28 NACE Makine İmalat Sektörü’nde faaliyet gösteren ve yasal zorunluluk olan “Sanayi Sicil Belgesi”ne sahip toplam 9 bin 139 firma bulunuyor. Bunların KOBİ tanımındaki çalışan sayısına göre 111’i büyük işletme (çalışan sayısı 250’den fazla/ oransal olarak yüzde 1,2), 696’sı orta boy işletme (çalışan sayısı 
50-249/-oransal olarak yüzde 7,6), 3 bin 257’si 
küçük işletme (çalışan sayısı 10-49/oransal olarak yüzde 35,6) ve 4 bin 977’si mikro işletmedir (çalışan sayısı 0-9/ oransal olarak yüzde 54,4). Bununla birlikte, makine imalatı firmalarının sadece yüzde 17’si 20’nin üzerinde çalışana sahipken, bu firmalar istihdamın yüzde 67’sini, üretimin yüzde 85’ini ve katma değerin yüzde 90’ını gerçekleştiriyor.
Mikro işletmeler makine ihracatının yüzde 19’unu, küçük işletmeler yüzde 22,5’ini ve orta boy işletmeler yüzde 20’sini yaparken, 111 büyük ölçekli işletme yüzde 40 oranına sahip. İstanbul toplam makine ihracatının yüzde 40’ını yaparken, Ankara yüzde 16’lık payla ikinci sırada bulunuyor. Buna karşılık, makine ihracatında Bursa yüzde 10, İzmir yüzde 9, Kocaeli yüzde 6 ve Konya yüzde 5 paya sahip.
Verilerden de anlaşılacağı üzere makine sanayisinde firma ölçeğinin büyütülmesi ihtiyacı bulunuyor. Bunun için kayıt dışını engelleyen etkin piyasa gözetimi ve denetiminin yanı sıra firma işbirliği ve birleşmelerine imkân sağlayan destek mekanizmaları da önem arz ediyor. Bununla birlikte, büyük işletme sınıfında olup dünya arenasında yer alan ve üretiminin önemli bölümünü ihraç eden makine firmalarının da uluslararası rekabet güçlerini artırmalarına yönelik destek ve teşviklere ihtiyaçları bulunuyor. Türkiye’de sanayiye yönelik desteklerin önemli bir bölümü KOSGEB tarafından sağlanıyor. Ancak bu desteklerden yararlanılabilmesi için işletmelerin KOBİ tanımında yer alması gerekiyor. Toplam çalışan sayısının 250’in altında olmasının yanı sıra yıllık net satış hâsılatı veya mali bilançosundan herhangi birinin de belirlenmiş olan değerin altında olması gerekiyor. Bu çerçevede “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 24 Haziran 2018 tarihli ve 30458 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, KOBİ tanımı için yıllık net satış hâsılatı veya mali bilançosundan herhangi birini ifade eden üst limit 40 milyon TL’den 125 milyon TL’ye çıkarıldı. Aynı zamanda mikro işletme sınırı 1 milyon TL’den 3 milyon TL’ye ve küçük işletme sınırı ise 8 milyon TL’den 25 milyon TL’ye yükseltildi. Ayrıca, Yönetmeliğin 15’inci maddesinde yer alan “İşletme verilerinin bulunması” ile ilgili başvuran işletmelerin bağlı veya ortak işletmelerinin başka işletmelerle sahip olduğu bağlılık veya ortaklık ilişkileri hususunda da değişikliğe gidildi. Böylelikle, yüksek katma değer üreten ve bilançosu bakımından büyük işletme olarak tanımlanan veya kurumsal yapısı nedeniyle değerlendirilmeye alınamayan çok sayıda makine sanayisi işletmesinin KOSGEB desteklerinden yararlanabilmesinin önü açıldı.
