TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA TARIM MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NASIL ETKİLENİYOR?

Sesli Oku

COVID-19 SALGINI SÜRECİNDE, TARIM MAKİNELERİ SEKTÖRÜNDEKİ FİRMALARIN ÜRETİM KAPASİTELERİ NORMALE DÖNME EĞİLİMİ SERGİLERKEN, MEVCUT DURUMDA İŞLETMELERİN YÜZDE 56’SI FAALİYETLERİNİN NORMAL SEYRİNDE DEVAM ETTİĞİNİ SÖYLÜYOR. SEKTÖRDEKİ FİRMALARIN YÜZDE 40’I YENİ İÇ SİPARİŞLERDE DE NORMAL SEYRİN DEVAM ETTİĞİNİ İFADE EDERKEN, YENİ DIŞ SİPARİŞLERDE İSE DURUM PEK DE İÇ AÇICI GÖZÜKMÜYOR. TARIM MAKİNELERİ SEKTÖRÜNÜN KÜRESEL ÇATI ÖRGÜTÜ AGRIEVOLUTION’UN BİR ARAŞTIRMASI İSE 12 ÜYE ÜLKENİN SEKİZİNDE YENİ SİPARİŞLERDE YÜZDE 25 DÜŞÜŞ BEKLENTİSİNİ ORTAYA KOYUYOR.

Makine sektörüne yönelik olarak, Makine İhracatçıları Birliği’nin Makine Federasyonu ve TOBB Türkiye Makine ve Teçhizatı İmalatı Meclisi ile iş birliğinde ilkini Nisan ayı, ikincisini ise Mayıs ayı başında gerçekleştirdiği “Makine Sektörüne Koronavirüs Etkileri ve Tedbirleri Değerlendirme Anketi” çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor. Seri anket tekniğiyle kısa aralıklarla düzenlenmeye devam edilecek anket çalışmasının ikinci faz sonuçlarına göre Türk makine sanayisi Covid-19 salgını nedeniyle önemli bir durgunluk içerisinde bulunurken, yeni iç ve dış sipariş alımlarında da büyük düşüşler izleniyor. Diğer yandan, Türk Tarım Alet ve Makinaları İmalatçıları Birliği (TARMAKBİR) de tarım makineleri sektörüne yönelik güncel rakamlarını paylaşmaya devam ediyor. TARMAKBİR verilerine göre, tarım makineleri sektöründe geçtiğimiz yıl kapasite kullanım oranı yüzde 49 olurken, bu dönemde ihracat/ciro oranı yüzde 34 olarak gerçekleşmişti. Yine, geçtiğimiz yıl boyunca üretimde kullanılan ham madde, aksam ve parça alımlarının yüzde 67’si vadeli ve ortalama vade 3,9 ay iken, bu dönemde firmaların yaptığı satışların yüzde 73’ü de vadeli ve ortalama altı aylık vadelerle gerçekleşmişti. MAİB’in sürdürdüğü anket sonuçlarına göre ise Nisan ayı sonu itibarıyla sektörde mevcut siparişlerin tamam- lama süresi ortalama 1,5 ay iken, ankete katılan firmaların yüzde 40’ı yeni iç siparişlerin normal seyrinde olduğunu, firmaların yüzde 33’ü ise önceki yıla göre yüzde 25 daha az sipariş aldığı söylüyor. Yurt dışı yeni siparişlerde ise durum bir parça daha kötü gözüküyor: Ankete katılan firmaların sadece yüzde 13’ü yeni dış siparişlerin normal seyrinde olduğunu söylerken, firmaların yüzde 43’ü hiç yeni sipariş alamadığını; firmaların yüzde 30’u ise normalin yüzde 25’i kadar sipariş aldığını bildiriyor. Yine anket verilerine göre, Türk tarım makineleri sektöründe faaliyet gösteren ve ankete katılan firmaların neredeyse tamamının devletten ortalama iki milyon TL tutarında KDV alacağı bulunuyor. Diğer yandan, anketin bir diğer ilginç sonucunu istihdam rakamları üzerinden okumak mümkün. Buna göre tarım makineleri sektörü, özellikle ihracatta yeni siparişlerin azalmasından kaynaklanan kapasite düşüşüne rağmen istihdamını korumuş gözüküyor: Ankete yanıt veren firmaların neredeyse tamamı Nisan ayında istihdamda bir azalmaya gitmediğini bildiriyor.

Anket sonuçlarında, mevcut durum dikkate alındığında olumlu sayılabilecek bir diğer sonucu ise ilk çeyrekteki ciro ve ihracat rakamlarından okuyoruz. Rakamlar, 2020 yılı ilk çeyrek cirolarının geçen yıla göre yaklaşık yüzde 9, ilk çeyrek ihracatının da yine geçen yıla göre yüzde 2 arttığını ortaya koyuyor.

KÜRESELDE DURUM KRİTİK

TARMAKBİR’in de üyesi olduğu, uluslararası çatı örgütlerden Dünya Tarım Makinaları İmalatçıları Birlikleri Küresel İttifakı (Agrievolution) tarafından gerçekleştirilen bir anket çalışması ise Covid-19 salgınının küresel ölçekte tarım makineleri sektöründe yarattığı tahribata yönelik ipuçları sunuyor. Agrievolution üyesi ulusal derneklerden oluşan katılımcıların ankete verdiği cevaplar, yerel piyasalarda yaşanan gelişmeleri ve tarım makineleri imalat sektöründeki son duruma ilişkin genel tabloyu yansıtırken, anketin birinci faz sonuçları 27 Mart tarihinde yayımlanmıştı. Anketin, Nisan ayının ikinci yarısını kapsayan sonuçlarına göre ise Covid-19 salgını nedeniyle ankete katılan iki ülkede tesislerin en az yüzde 40’ının kapandığı, Hindistan’da ise bu oranın yüzde 61 ila yüzde 80 sevi- yesinde olduğu belirtiliyor. Altı ülkede oran yüzde 21 ila yüzde 40 aralığındayken, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu dört ülkedeki oran ise yüzde 1 ila yüzde 20 olarak bildiriliyor.

Yine anket sonuçlarına göre, yeni tarım makinesi siparişlerinin giderek azaldığı da dikkat çekiyor. Çin, İtalya, Rusya, Güney Kore ve İngiltere’de azalmanın yüzde 1 ila yüzde 25 aralığında olduğu, İspanya, Türkiye ve ABD’de de oranın yüzde 26 ila yüzde 50 seviyelerine ulaştığı belirtiliyor. Brezilya, Hindistan ve Japonya’da ise tüm tarım makinesi siparişlerindeki düşüş yüzde 50’nin üzerine ulaşmış durumda.

TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA TARIM MAKİNELERİ SEKTÖRÜ NASIL ETKİLENİYOR?

İlişkili yazılar