BİR SÜREDİR ZAMANIMIZIN ÇOĞUNU, HATTA TÜMÜNÜ EVDE GEÇİRİYORUZ. ÇALIŞMAK, EŞ DOSTLA İLETİŞİM KURMAK, YOĞUN GÜNDEMİ TAKİP ETMEK VEYA GÜNDEMDEN KAÇMAK İÇİN ELİMİZDEKİ TEK İMKÂN; CEP TELEFONLARI, TABLETLER VE BİLGİSAYARLAR. HAL BÖYLE OLUNCA DA ZATEN GÜNLÜK İŞLERDEN YORULAN EL VE KOLLARIMIZA FAZLADAN YÜKLENMİŞ OLUYORUZ. ANCAK BU YÜKLENMENİN FATURASI AĞIR OLABİLİYOR.
El bileği ve kollarda ağrı, şişme, hareket ve güç kaybı ile uyuşma benzeri ciddi sorunlarla son zamanlarda 
daha sık mı karşılaşıyorsunuz? Bu, özellikle Covid-19 sürecinde evde kalan ve zamanının büyük çoğunluğunu cep telefonu, bilgisayar ve tabletlerde geçiren çoğumuzun başına gelen bir sorun. Eskiden teknolojinin kullanımına bağlı sorunlar erişkin yaş grubunda daha sık görülürken, cep telefonu ve tablet kullanımının yaygınlaşması, derslerin bilgisayar ortamına taşınması nedeniyle bu sağlık sorunları artık gençleri, hatta çocukları bile tehdit ediyor!
Mobil telefon ve tablet başta olmak üzere akıllı cihazların kullanımına bağlı ağrı el ve kollarda gelişebiliyor, hatta omuzlarda da görülebiliyor. Ağrıya, eklemlerde ve kollarda şişmeler, parmaklarda uyuşmalar da eşlik ederek tabloyu daha da büyütebiliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Arel Gereli, tüm bu sorunların yaşam kalitemizi düşürecek, uyku kalitemizi bozacak ve bizi başkalarına muhtaç hale getirebilecek kadar şiddetli boyutlara ulaşabildiğine dikkat çekerek, “El ve kollarda görülen yakınmalar gün içinde değişen düzeylerde görülebilir, ancak gece oluyorsa ve uy- kudan uyandırıyorsa ciddi bir soruna işaret eder. Dolayısıyla bu durumda mutlaka hekimle iletişime geçilmeli” diyor.
CİDDİ SORUNLARI TETİKLEYEBİLİR
Eller ve kolların aşırı kullanımı sonucu oluşan problemlerde erken müdahale büyük önem taşıyor. Çünkü tedavide gecikilirse sorun daha da büyüyerek; eklemlerde kireçlenme, tendinit, tetik parmak ve sinir sıkışması gibi tablolara yol açabiliyor. Önceden bu hastalığı olan kişilerde ise şikâyetlerin daha da artmasına neden olabiliyor. Eklem kireçlenmeleri ağrı, şişme ve hareket kaybı şeklinde yakınmalarla seyrederken, sinir sıkışmalarında uyuşma ve güç kaybı ön planda oluyor. Özellikle omuz bölgesinde kas yırtıkları da ağrı ve hareket kaybıyla kendini belli ediyor. Doç. Dr. Gereli, “Bu şikâyetler ilerleyici ve devamlı ise hastalık yerleşiyor anlamına gelir” uyarısında bulunuyor.
EN SIK BU HATAYI YAPIYORUZ
“En sık yapılan hata, uzun saatler boyu elimizde cep telefonu ve tablet tutarak durmak” diyen Doç. Dr. Gereli sözlerine şöyle devam ediyor: “Devamlı hareketsiz kalmak çok yorucudur. Aklımız iş, oyun, haber ya da sosyal medya ile meşgulken el, kol ve omuzlarımızın hangi pozisyonda kaç saat durduğuna dikkat etmiyoruz. Uzun süre aynı pozisyonda kalınca da bize o pozisyonu sağlayan eklemler, kaslar, tendonlar ve sinirler aşırı yüklenmeye maruz kalıyor. Aşırı yüklenme dokunun kendini onarmasına imkân vermiyor ve olay hastalığa dönüşüyor. Buna ek olarak bir de evde kaldığımız için artan ev işleri de bardağın taşmasına yol açıyor.”
AKILLI CİHAZ KULLANIRKEN 10 KRİTİK KURAL
“El ve kollarımızı gün içinde başka işlerde de kullandığımızı ve onların da bir kapasitesi olduğunu unutmayın” uyarısında bulunan Doç. Dr. Gereli, en başta akıllı telefon ve tablet olmak üzere tek- nolojik cihazları kullanırken almanız gereken önlemleri şöyle sıralıyor:
• Bilgisayar, cep telefonu, tablet gibi cihazları gereksiz veya uzun süre kullanmaktan kaçının. Sosyal medya, haber takibi ya da oyun için kullanımlarınıza mutlaka bir sınır koyun. Bu noktada kollarda yorgunluk hissi sizin için bir kılavuz olabilir. Kullanım sırasında yorgunluk hissi başlıyorsa, belki de o gün kapasiteniz dolmuştur.
• Bilgisayar başındayken, el ve kollarınızı 30 dakikadan fazla bükülü vaziyette tutmayın.
• Bilgisayar karşısında çalışırken her saat başı mutlaka 10 dakika ara verin.
• Ara verdiğinizde başka işle uğraşmayın, el ve kollarınızı dinlendirin.
• Bu cihazları uzun süre elinizde tutmaktan kaçının, tercihen bir yere koyun.
• Telefonda yazmak yerine sesli mesaj ya da konuşmayı tercih edin.
• Telefonda yazı yazmanız gerekliyse cihazı bir yere koyduktan sonra iki elinizin işaret parmaklarını kullanarak yazın.
• Klavye ile el ve kollarınız aynı hizada olsun.
• Fareyi kullanırken elinizi kasılı vaziyette tutmayın.
• Dizüstü bilgisayar kullanıyorsanız, ekranı olabildiğince yükseğe koyun. Bağımsız klavye ve fare ile çalışın.
ERKEN EVREDE KONTROL ALTINA ALINABİLİYOR
El ve kollarımızda görülen tendinit, sinir sıkışması, tetik parmak ve kireçlenmeler erken evrede aktivite kontrolü, ilaç tedavisi veya rehabilitasyon ile kontrol altına alınabiliyor. Doç. Dr. Gereli, bu tedavilere cevap vermeyen veya ileri evreye ulaşmış durumlarda ise cerrahi müdahaleyle kesin sonuç elde edilebildiğini belirtiyor.
