AVRUPA KOMİSYONU, DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ TARAFINDAN 2020 YILINDA SALGININ AÇIKLANMASINDAN HEMEN ÖNCE YAYIMLANAN AB SANAYİ STRATEJİSİNİ, SALGINLA OLUŞAN YENİ KOŞULLARI DA DÂHİL EDEREK GÜNCELLEDİ.

Avrupa Komisyonu, endüstriyel hedeflerin salgının yarattığı krizi izleyen yeni koşullara uyum sağlaması ve daha sürdürülebilir, dijital, esnek ve küresel olarak rekabetçi bir ekonomiye dönüşümü yönlendirmeye yardımcı olmak için AB Sanayi Stratejisini güncelledi. Mayıs ayı başında kamuoyu ila paylaşılan güncellenmiş strateji, Dünya Sağlık Örgütü’nün pandemi ilanından bir gün önce yayımlanan Mart 2020 Tebliği’nde belirtilen öncelikleri yeniden teyit etmesinin yanı sıra krizden alınan derslere yanıt vererek toparlanmayı hızlandırmayı ve AB’nin açık stratejik özerkliğini geliştirmeyi amaçlıyor. Özellikle kriz zamanlarında Tek Pazarın dayanıklılığını güçlendirmek için yeni önlemler öneren; kilit stratejik alanlardaki bağımlılıkları daha iyi anlama ihtiyacını ele alan ve bunun için araçlar sunan strateji, yeşil ve dijital geçişleri hızlandırmak için yeni önlemleri de bünyesinde barındırıyor. Güncellenen strateji ayrıca, bir bütün olarak AB ekonomisinin rekabet edebilirliğinin ana göstergelerini belirleme ve izleme çağrılarına da yanıt veriyor: Tek pazar entegrasyonu, üretkenlik artışı, uluslararası rekabet gücü, kamu ve özel yatırımlarla Ar-Ge yatırımları. 

Güncellenmiş Avrupa Sanayi Stratejisi, aşağıdaki temel alanlara odaklanıyor:

Krizden çıkarılan dersler: Salgının AB ekonomisine etkisi, ekosistemlere ve firma büyüklüklerine göre değişiyor. Kriz, küresel değer zincirlerinin karşılıklı bağımlılıklarını ve bütünleşmiş bir Tek Pazarın önemini ortaya çıkarırken, kriz etkisiyle üzerinde durulması gereken konular;

  • İnsan, mal ve servislerin serbest dolaşımı,

  • Temel ürünlere erişimi etkileyen, kesintiye uğramış küresel tedarik zincirleri,

  • Talep daralması olarak sıralanıyor.

    Pazarın güçlendirilmesi: Salgının yarattığı kriz insanların, mal, servis ve sermayenin AB içerisinde serbest dolaşımını desteklemenin önemini ve olumsuz etkilerinin giderilmesi için birlik olmanın da altını çizdi. Bu çerçevede Komisyon tarafından getirilen öneriler şöyle sıralanıyor:

  • Tek Pazar Acil Durum Aracı: Serbest dolaşımı sağlayacak, daha çok şeffaflık ve birliği garanti edecek, kritik ürünlere ulaşıma yardımcı olacak yapısal bir çözüm çerçevesi oluşturulması.

  • Hizmetler Direktifi: Üye Devletlerin, ticarette olası engelleri belirlemek ve bertaraf etmek amacıyla, bildirim yükümlülüğü de dâhil mevcut yükümlülüklerine uymalarını sağlayacak Hizmetler Direktifinin tamamen uygulanmasının sağlanması.

  • Piyasa Gözetimi: Ürün denetimleri ve veri toplama kapasitesini arttırmak, dijitalleşmeyi hızlandırmak için ulusal otoriteyi destekleyerek ürünlerin piyasa gözeti- minin güçlendirilmesi.

  • KOBİ’lere Destek: KOBİ’lere destek amacıyla önemli yatırımları harekete geçirerek, KOBİ’lere yapılan ödemelerdeki gecikmeleri ve KOBİ’leri etkileyen ödeme gücü risklerini ele alacak alternatif tedbirlerin tasarlanması.

Tek Pazarın Gözlemlenmesi: 14 endüstriyel ekosistem dâhil olmak üzere Tek Pazarın durumunun yıllık analizinin yapılması (Turizm, Kültür Endüstrisi, Havacılık ve Savunma, Tekstil, Elektronik, Mobilite, Ulaşım, Otomotiv, Enerji Yoğun Endüstriler, Yenilenebilir Enerji, Tarımsal Gıda, Sağlık, Dijital Endüstriler, İnşaat, Perakende, Sosyal Ekonomi). AB’nin açık stratejik özerkliğinin güçlendirilmesi: Ticarete ve yatırıma açıklık, önemli bir ithalatçı ve ihracatçı olan AB için bir güç, büyüme ve direnç kaynağıdır. Salgın hem teknolojik hem de endüstriyel stratejik bağımlılıkları analiz etme ve tekrar ele alma ihtiyacını ortaya çıkarırken, Komisyon’un ticaret verilerine dayalı yaptığı analizde, AB’nin ithal ettiği 5.200 ürün incelenmiş. Buna göre, AB ithalat değerinin yüzde 6’sını temsil eden 137 ürün, AB’nin bağımlı olduğu hassas ekosistemlerde tanımlanıyor. AB, bu ürünlerde dışa bağımlı ve bu bağımlılıkların yarısından fazlası Çin’den (yüzde 52) kaynaklanıyor. Çin’i, yüzde 11 ile Vietnam ve yüzde 5 ile Brezilya izliyor. AB ithalat değerinin yüzde 0,6’sını temsil eden 34 ürün ise AB üretimi ile ikame ve çeşitlilik açısından taşıdığı düşük potansiyel nedeniyle daha korumasız. Bu 34 ürün, ham madde, enerji yoğun endüstriler, kimyasallar ve sağlıkla ilgili ürünlerden oluşuyor. Komisyon, AB’nin bağımlı olduğu özellikle 6 stratejik alanla (Ham maddeler, piller, aktif farmasötik bileşenler, hidrojen, yarı iletkenler ve bulut ve uç teknolojiler) ilgili detaylı bir analiz öneriyor. Bu kapsamda, stratejik özerkliğin güçlendirilmesi için raporda yer alan öneriler şöyle sıralanıyor:

• Yenilenebilir kaynaklar, enerji depolama ve siber güvenlik gibi ikiz dönüşüm için anahtar olan ürünler, hizmetler veya teknolojiler dâhil olmak üzere kilit alanlardaki potansiyel bağımlılıkların incelenmesi ve yeni bir izleme sistemi geliştirilmesi,

• Uluslararası tedarik zincirlerini çeşitlendirmeye ve uluslararası ortaklıkları sürdürmeye yönelik çalışmaların yapılması,

• Stratejik alanlarda, yeni endüstriyel ittifakların desteklenmesi

İkiz Dönüşümü hızlandırma: 2020 Sanayi Stratejisi, AB sanayisinin yeşil ve dijital dönüşümlerini destekleyici unsurlar içerirken, salgın bu dönüşüm hızını ve ölçeğini de sert bir şekilde etkiledi. Bu nedenle Avrupa Komisyonu, yeşil ve dijital dönüşümün ticari tarafını desteklemek için yeni önlemleri şöyle özetliyor:

• Dönüşüm yöntemlerinin, turizm ve enerji yoğun sektörler başta olmak üzere, ihtiyaç duyulan sektörlerde sanayi, kamu otoriteleri, sosyal partnerler ve diğer paydaşlarla iş birliği içerisinde oluşturulması; bu yöntemlerin, ikiz dönüşüm için gerekli ölçek, maliyet ve koşulların anlaşılması, gerekli ekosistemlerin belirlenerek sürdürülebilir bir rekabet içinde aksiyon oluşturulabilmesi,

• Yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırılmasının hızlandırılması ve uygun fiyatlı, karbondan arındırılmış elektriğe erişim sağlamak da dâhil olmak üzere, “Avrupa’nın Dijital On Yılı” hedeflerine ulaşmak için düzenleyici bir çerçeve sağlanması,

• KOBİ’lerin dijital ve yeşil dönüşümden en etkili şekilde faydalanabilmeleri için sürdürülebilirlik danışmanlığı, veriye dayalı iş modelleriyle desteklenmesi.

YABANCI SÜBVANSİYONLARA YENİ DÜZENLEME

Avrupa Komisyonu, 2021 AB Sanayi Stratejisiyle beraber, Avrupa Tek Pazarının yabancı ülkelerden gelen sübvansiyonlardan zarar görmemesine yönelik önlemler almayı amaçladığını da açıkladı. Bu amaçla yeni açıklanan düzenleme, Tek Pazarda, adil rekabet koşullarını korumak amacıyla AB üyesi olmayan ülkeler tarafından verilen sübvansiyon, kamu ihalelerine katılım ve üye olmayan ülkeler tarafından yapılan satın alma içerikleriyle ilgili güncellemeler içeriyor. Yurt dışı sübvansiyonları; sıfır faizli krediler, maliyetlerin altında finansman, vergisiz anlaşmalar, doğrudan hibeleri içeriyordu. Yeni düzenlemeyle AB üyesi olmayan ülkeler tarafından verilen destekler, AB Komisyonu tarafından denetlenebilecek. Avrupa Sanayi Stratejisinde gerçekleşen yeni düzenlemelere yönelik ayrıntılı bilgilere, sayfada göreceğiniz karekodları mobil telefonunuz ya da tabletinize okutarak ulaşabilirsiniz.