MAKİNE SEKTÖRÜ, DALGALI DENİZDE YOLUNA DEVAM EDİYOR. MAKİNE SEKTÖRÜ, 2022 YILININ BEKLENMEDİK ŞARTLARINA RAĞMEN ROTASINDAN ŞAŞMADI. AVRUPA MAKİNE SEKTÖRÜNÜN 2022 YILI ÜRETİMDE ARTIŞ BEKLENTİSİ YÜZDE 1 İKEN, 2023 İÇİN ÖNCEKİ YILLARA GÖRE İYİMSER BİR BAKIŞLA YÜZDE 2’YE YAKIN GERİLEME ÖNGÖRÜLÜYOR.

2022 yılında büyük çaba göstererek beklenmedik koşullara rağmen yoluna devam ederken, gelecek yıla biraz da olsa güvenle bakıyor. Ancak, yüksek enflasyon ve RusyaUkrayna savaşının yarattığı sonuçların sektör üzerindeki baskısının uzun süre devam etmesi, materyal kıtlığı ve tedarik zincirindeki sıkıntıların sürmesiyle birleşince, çok daha fazla ülkenin korumacı önlemlere geri dönmesi de beklenebilir. Diğer yandan sıfır karbon ekonomisi, orta ölçekli makine firmaları ve onların teknoloji inovasyonları için önemli fırsatlar barındırmaya devam ediyor. Dolayısıyla da bu süreçte güvenilir ve karşılanabilir malzeme ve enerji tedariği büyük öneme sahip olmaya devam edecektir.

TEDARİK ZİNCİRİNDEKİ SIKINTILAR SÜRSE DE ETKİSİ AZALIYOR

Makine sektöründeki üretim ise tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar ve malzeme kıtlığı nedeniyle zarar görüyor. Aralık ayının başında 600’den fazla üye şirketin katıldığı son VDMA flaş anketine göre, firmaların yüzde 74’ü ticari faaliyetlerinde bu sıkıntılar nedeniyle ciddi veya belirgin bozulmalar olduğunu belirtirken, haziran ayında bu oran yüzde 87 olarak ölçülmüştü. Makine İhracatçıları Birliği’nin Türkçeleştirdiği anket sonuçlarına göre firmalar özellikle kimyasal, plastik ve metal ürünlerle ilgili sorunların gözle görülür şekilde hafiflediğini, elektronik komponentlerde ise düşüş eğilimi görülse de durumun ciddiyetini koruduğunu belirtiyorlar. VDMA ekonomistlerine göre bu durum, yılın son aylarında üretime pozitif katkıda bulunabilir.VDMA’nın önceki flaş anketlerinde, ocak ayından ekim ayı sonuna kadar makine sektöründe reel üretimin, bir önceki yıla göre yüzde 0,4 daha düşük gerçekleştiği ölçülmüş; ocak-ekim döneminde sipariş alımı reel olarak bir önceki yılın yüzde 1 altında kalırken, eylül ayında verilen siparişlerin teslimatı da 11,9 ay olarak çok yüksek seyretmişti.

VDMA ANKETİ: FİRMALARIN YARISI2023 İÇİN İYİMSER

Diğer yandan VDMA anketinden çıkan sonuçlar, zorlu ortamın küresel ölçekte de devam edeceğini ortaya koyuyor. Çin’de büyümenin zayıf kalması beklenirken, Rusya-Ukrayna savaşının yüksek enerji maliyetleri getirmeye devam etmesi; dünya çapında merkez bankalarının yüksek enflasyon oranlarına artan faiz oranlarıyla yanıt vermesi bekleniyor. Ankete katılanların neredeyse yarısı (yüzde 48) 2023 yılı için iyimser ya da kısmen iyimserken, yüzde 38’i kararsız, yüzde 14’ü de kötümser veya kısmen kötümser görüş bildirmişler.

İSTİHDAM ARTIŞI PLANLANIRKEN, NİTELİKLİ İŞ GÜCÜ SIKINTISI SÜRÜYOR

Öte yandan, makine sektöründe yaşanan güven istihdama da yansıyacakgibi gözüküyor. Eylül ayı itibarıyla Almanya’da makine sektöründe 50’den fazla çalışana sahip firmalarda çalışan sayısı bir önceki yıla göre yüzde 1’lik bir artışla 1 milyonu aşarken, maki-ne sektörü Almanya’da en fazla kişinin istihdam edildiği endüstri kolu olmayı da sürdürüyordu. Benzer şekilde, sonbaharda VDMA’nın anket yaptığı makine firmalarının yarısından fazlası (yüzde 54) 2023’te istihdam kapasitelerini artırmak istediklerini, yüzde 30’u ise aynı seviyede tutmak istediklerini belirtmişti. Ancak firmalar bu pozisyonları doldurmakta halen zorlandıklarını da ifade ediyorlar. Nitelikli iş gücü eksikliğinden ötürü ankete katılan firmaların neredeyse tamamı (yüzde 97) sorun yaşadıklarını bildiriyorlar.

ENERJİ İÇİNFİYAT İNDİRİMİ:ÇOK KARMAŞIKVE BÜROKRATİK

Enerji arzı ise Avrupalı sanayicilerin en önemli gündem maddesi olmayı sürdürüyor. VDMA, gaz kıtlığının da önlenmesi sayesinde makine sektöründeki firmaların enerji arzı riskleriyle iyi başa çıktığını vurgularken, Avrupa’daki devlet yardımı düzenlemeleri sebebiyle fiyatları indirmenin çok karmaşık süreçler gerektirdiğinin de altını çiziyor. Bununla birlikte, Alman makine üreticileri, bu karmaşıklık yüzünden yüksek maliyetlere rağmen yardımlardan faydalanmak istemediklerini söylüyorlar.

ÇİN İLE TİCARETYENİDEN DEĞERLENDİRİLMELİ

Diğer yandan Çin, Avrupa makine sektörü için önemli bir pazar olmaya devam ediyor. Alman makine sektörü için Çin en fazla ihracat ve yabancı yatırım gerçekleştirilen ikinci ülkeyken, Çin hükümetinin agresif ekonomi politikaları orta ölçekli işletmeler için yeni zorluklar yaratmaya devam ediyor. Bu kapsamda VDMA, Alman hükümetinin Çin ile olan ilişkisini yeniden değerlendirmesi ve uygunbir strateji geliştirmesinin önemine işaret ederken, Çin’e yapılan ihracatın, Almanya’da yüksek ücretli ve nitelikli istihdam için önemli olduğunun da altı çiziliyor.

ABD ENFLASYON YASASI MAKİNE SEKTÖRÜNDE ABD-AB SÜRTÜŞMESİNİ TEDAVİ EDEBİLECEK Mİ?

Avrupa Birliği’nin bir diğer önemli ticari partneri ABD ile olan gerilimli ilişkideise makine sektöründeki endişeler öne çıkıyor. ABD Enflasyon Yasası (IRA) sebebiyle Avrupa’daki endüstriyel katma değer ve istihdamın ABD’ye kayıp kaymayacağı konusunda derin bir tartışma sürerken, açıklanan yeni vergi kredilerinin yalnızca yenilenebilir enerji projeleri için geçerli olması nedeniyle öncelikle bunun parçası olan sektörleri etkileyeceği düşünülüyor. Makine sektöründeki bazı önemli sektörler -örneğin paketleme makineleri, inşaat makineleri, tarım teknolojisi veya robot teknolojisidolaylı olarak etkilenecek, hatta artan ABD yatırımlarından fayda sağlayabilecekler.

PLANLANAN ABTEDARİK ZİNCİRİ YASASI KOBİ’LER İÇİNUYGUN DEĞİL

VDMA’nın görüşüne göre, Avrupa’daki düzenleme şu an endüstriyel bir bölge olma açısından Avrupa’ya yarardan çok zarar verecek gibi gözüküyor. VDMA, Avrupa’nın yeşil ve sürdürülebilir hedeflerini desteklemeye devam etse de bazı yasa tekliflerinin KOBİ’lerin gerçekliklerini dikkate almadan ortaya konulduğunun altını çizmeyi sürdürüyor. Bu kapsamda VDMA, AB Tedarik Zinciri Kanunu ve Sürdürülebilirlik Raporlaması Direktifi’nin KOBİ’lere gereğinden fazla yük bindireceği ve rekabet güçlerini azaltabileceği endişesini ısrarla dile getirmeye devam ediyor.

“ÖNEMLİ BİRDÖNÜŞÜM FIRSATI: “MANUFACTURING-X”

Son olarak VDMA, Almanya ve Avrupa’da küçük ve orta ölçekli sanayi ile teknolojik egemenliğin rekabet gücünü korumak ve genişletmek için dijitalleşmeyi büyük bir fırsat olarak görmeye devam ediyor. Manufacturing-X projesi,bu alanda önemli bir rol oynayabilecekken, projenin amacı, firmaların verilerini teslim etmeden güvenli bir şekilde paylaşabilecekleri, endüstri için destekleyici bir veri ekosistemi oluşturmak olarak öne çıkıyor ve VDMA bu projeyi en başından itibaren paydaşlarıyla birlikte destekliyor.