Alanının en köklü firmalarından olan Zet Redüktör’ün Yönetim Kurulu Başkanı Cüney Okçu ile redüktörler ve makine sektörü üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik.Redüktör imalatını 1960’lı yıllardan bu yana yapan ve hala faal olan...

Redüktör imalatını 1960’lı yıllardan bu yana yapan ve hala faal olan en eski redüktör firmalarından biri olma özelliğini taşıyan Zet Redüktör, İstanbul Kadıköy’de yer alan merkezlerinin yanı sıra 2005 yılında faaliyete giren Eskişehir’deki fabrikasında seri olarak monoblok gövdeli en son teknoloji redüktör imalatını sürdürüyor. Monoblok gövdeli redüktörler alanında Ar-Ge çalışmalarını sürdüren firma, yakın zamanda planet redüktör üretimi için de çalışmalara başlayacak.

ZET Redüktör’ün kuruluşu ve yapılanması hakkında bilgi verebilir misiniz?
ZET Redüktör 1960’lı yıllardan beri redüktör imalatı yapan ve şu anda Türkiye’de hala faal olan en eski redüktör firmasıdır. Biz ZET Redüktör’ü 1995 yılında satın aldık ve grubumuzun bünyesine kattık. Eskişehir’de yapmış olduğumuz yeni fabrikamızda üretimimiz devam ediyor. Yeni fabrikamız 10 bin metrekare kapalı, 5 bin metrekare açık alanı olan en son teknolojide imalat ve kalite kontrol cihazlarıyla donatılmış olan modern bir tesistir. Merkezimiz ise İstanbul Kadıköy’de bulunuyor.

Ürünlerinizin üretimi nerede ve nasıl gerçekleşiyor? En son ürünleriniz hakkında bilgiler verir misiniz?
Şu anda Eskişehir’de seri olarak monoblok gövdeli en son teknoloji redüktörler üretiyoruz. Bu tür redüktörler 70 bin newtonmetreye kadar kapasiteli redüktörler olup, Ar-Ge proje çalışmaları 4 yılda tamamladı. Şu anda seri olarak imalatı devam ediyor. Üretimimizdeki redüktör gövdeleri tek parça olup CNC tezgâhlarda bir bağlamda işleniyor. Bu da gövdelerin hatasız ve seri olarak imalatını sağlıyor. Dişliler ise en son teknoloji yeni CNC azdırma ve taşlama cihazlarında üretiliyor. Dişli taşlama ve silindirik taşlama işlemleri, kontrollü ısıda ve nemde, tozsuz ortamda yapılmakta olup 2 kaliteye kadar dişli üretimi yapılıyor. Tüm dişlilerde gövdeler, hassas ölçüm cihazlarında kontrol edilip raporlanıyor. Bildiğiniz üzere 2 kalite dişli, mastar dişli sınıfına girer. Ayrıca F–35 savaş uçaklarının iniş takımları da Eskişehir’deki tesislerimizde üretiliyor.

Ar-Ge çalışmalarına ne kadar kaynak ayırıyorsunuz?
Şu anda üretmekte olduğumuz monoblok projesi için dört kişilik ekip, dört yıldır çalışıyor. Ciromuzun yaklaşık yüzde 5 ile 10’u, Ar-Ge çalışmalarına gidiyor.

Planet dişli redüktörün avantajları nelerdir?
Planet dişli redüktör tipi diğer redüktör tiplerine göre pek çok avantajı bulunan bir mühendislik tasarımıdır. Eşsiz kombinasyonunun bir avantajı etkili ve göze çarpan güç iletiminin etkinliğidir. Bir dişli redüktördeki tipik etkinlik kaybı yüzde 3’tür. Bu tip etkinlikler; redüktöre giren yüksek miktardaki enerjinin arttırılması ve torka iletilmesi ile sağlama alınır. Böylece redüktördeki mekanik kayıplar azaltılır. Planet dişli redüktörün bir diğer avantajı yük dağılımıdır. Çünkü gönderilen yük birçok diş arasında paylaşılır ve tork kapasitesi oldukça artar. Sistemdeki diş fazlalığı, artan yük kapasitesi ve tork yoğunluğu. Planet dişli redüktörün başka bir avantajı da yüksek stabilite (denge) yaratabilmesi ve hızla artan rotasyonel sertliğidir.

İhracatınızı ağırlıklı olarak hangi ülkelere yapıyorsunuz?
Üç senedir Almanya Hannover’deki Hannover Endüstri Fuarı’na katılıyoruz. Yeni projemizde ürettiğimiz redüktörü Avrupa’ya ihraç etmek için uğraş veriyoruz.

Yurt dışına en çok ihraç ettiğiniz ürünler nelerdir?
Şu anda İspanya ve Almanya’ya yeni seri üretimimiz olan monoblok gövdeli seri imalatımız var. Ayrıca Orta Doğu ülkelerine büyük ve özel redüktörler de yapıyoruz.

Ürün sattığınız veya ortaklık yürüttüğünüz dünya pazarında tanınan büyük firmalar var mı?
Monoblok gövdeli redüktör üretimimizi yaparken ürünlerini Türkiye pazarında pazarladığımız Hydromec firmasının sahibi Mr. Speygiorin’den danışmanlık hizmeti aldık. Ürün geliştirmesi ve üretilmesindeki her aşamada bizlerle fikir alışverişinde bulundu. Şimdi onun diğer ülkelerdeki bayileriyle irtibat halindeyiz.

Orta Doğu’ya özel redüktör imal ediyor
50 yıla yaklaşan bir deneyimle yoluna devam eden Zet Redüktör, iç pazarın yanı sıra İspanya ve Almanya’ya yeni ürünleri monoblok gövdeli redüktör ihraç ediyor. Ayrıca firmanın Orta Doğu ülkeleri için büyük ve özel redüktör imalatları da oluyor.

Üretmiş olduğunuz ürünlerin çevre ve insan sağlığına uyumluluğu konusunda ne tür hassasiyetlere sahipsiniz?
Redüktör üretimi çevreye zarar veren bir üretim değildir. Bizim ürettiğimiz ürünler sessiz çalışan ve kompakt monoblok güzel dizaynları olan ürünlerdir.

Türkiye makine sektörünün ihracat rakamlarını yeterli buluyor musunuz?
Tabii ki yeterli bulmuyoruz. Türkiye makine konusunda ithalatı ihracatından çok daha yüksek olan bir ülkedir. Makine imalatı çok zor, uzun soluklu ve kendini amorti etmesi uzun süreler alan bir imalattır. Dünyada makine üreten ülkeler, teknolojisi yüksek olan ve sanayileşmiş ülkelerdir.

Bu rakamın geliştirilmesi için sizce nelerin yapılması gerekiyor?
Türkiye’de bu konuda devletin desteği şarttır. Makine üretimi yapan firmalara uzun vadeli krediler sağlanması lazım. Yurt dışında tanıtımların faal olarak yapılması, Türkiye’nin makine üretimi yapan bir ülke olduğunun anlatılması şarttır. Bu da ancak devletin yardımıyla yapılabilir.

“Devlet desteği şart”
Makine üreticileri için uzun vadeli krediler sağlanmasının önemine değinen Zet Redüktör Yönetim Kurulu Başkanı Cüneyt Okçu, Türk makinesinin bilinirliğinin arttırılması için devlet desteğinin şart olduğunu söyledi.

Size göre sektörün en önemli sorunları ve bu sorunların çözümü için yapılması gerekenler nelerdir?
Sektörün önemli sorunları arasında, makine üreten firmalara fabrikalarını yapmaları için bedelsiz arsa verilmesi konusu var. Yurt dışındaki tanıtıma devletin yardımcı olması lazım. Makine yatırımları için uzun vadeli krediler sağlanmalı, ayrıca ihracatta müşterilere uzun vadeli mal satılması için sistemler geliştirilmelidir.

Şu aralar üretimi için uğraştığınız herhangi bir makine projesi var mı?
Bundan sonraki projemiz “planet redüktör” projesidir. Bu tür redüktörlerin projesi, geliştirilmesi ve imalatı için önümüzdeki üç yıl boyunca uğraşımızı sürdüreceğiz. Buna ek olarak şu an Almanya’da üretilen redüktörlerle kalite, dizayn ve teknik kapasite olarak yarışacak redüktörler üretiyoruz. Hatta Alman redüktörlerle teknik sorun yaşamış olan müşterilerimiz, Türkiye’de bizim redüktörlerimizi kullanıyor. Bütün amacımız bir Türk firması ve markası olan ZET Redüktör’ün Avrupa’da tanınan markalarla boy ölçüşeceğini Avrupa’ya ispatlamaktır.

Redüktör nedir?Elektrik motorlarının yüksek dönüş hızlarını makineler için gerekli olan dönüş hızlarına düşürmek için dizayn edilen kapalı dişli sistemleridir. Redüktörler vites kutularıyla birlikte dişli çark sistemlerinden paralel dişli dizilerinin bir elemanıdır. Konstrüktif bakımdan redüktörler, gövde içine yerleştirilmiş dişli çarklar, miller, yataklar gibi elemanlardan oluşan sistemlerdir.

Cüneyt Okçu kimdir?1952 yılında Karabük’te doğan Cüneyt Okçu, orta ve lise öğrenimini Tarsus Amerikan Koleji’nde ve Kadıköy Maarif Koleji’nde tamamladı. Üniversiteyi İngiltere, Manchester’da okuyan Okçu Indiana Üniversity’de master yaptı. Okçu, şu an kurucu ortakları arasında olduğu MEGA Şirketler Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yürütüyor. Bunun yanı sıra Cüneyt Okçu, 2003–2007 yılları arasında TİAD (Takım Tezgahları İşadamları Derneği) Başkanlığı, 2006–2008 yılları arasında ise CELIMO (Avrupa Makine Satıcıları Birliği) Başkanlığı görevlerini üstlendi.