Turkiye’de 2001’de kurulmaya başlanan teknoparklar universiteler ve sanayi şirketleri arasında onemli işbirlikleri sağlıyor. teknoparklardaki bugun sayısı 887’ye ulaşan firma, 2 bin 598 ar-ge projesi ile 381 milyon dolarlık ihracat yapıyor.
Teknopark’lar özellikle vergi indirimleri veya muafiyetleri sebebiyle ilgi görse de, yakın gelecekte sağladığı avantajlar bu teşviklerden çok daha fazla olacak. Aldıkları teşviklerle Ar-Ge çalışmaları na bütçe ayıran firmalar, teknoparklarda üniversitelerle birlikte çalışabiliyorlar. Amerika’da 1950’lerde, Avrupa’da ise 1970’lerde kurulmaya başlayan teknoparklar Türkiye’de çok daha geç gündeme geldi. 2001 yılında çıkan ve çok önemli teşvikler sunan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Yasası’nın ardından onay alan yönetim sayısı 31’e yükselirken bugün 18 teknopark aktif olarak çalı şmalarına devam ediyor. 2008 Ağustos sonu itibariyle 887 firmanı n faaliyet gösterdiği teknoparklarda, 2 bin 598 Ar-Ge projesi üretildi. Teknoparklarda faaliyet gösteren firmalar, ABD, Japonya, İsrail, İngiltere ve Almanya gibi ülkelere ihracat yapıyor. Bu ülkelere yapılan ihracat rakamı ise 381 milyon dolara ulaştı. 
UNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ ONEMLİ
İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi ARGE Danışmanı ve Bölge Ofisi Yöneticisi Dr. Muzaffer Sipahioğlu teknoparkların ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünün olanaklarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri yerler olduğunu söylüyor. Dr. Sipahioğ- lu, “Teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda bulundukları, üniversite, ya da AR-GE merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği ülke kalkınması nda önemli olan bir oluşumdur” diye konuşuyor. Dr. Sipahioğlu ayrıca ülke sanayinin uluslararası alanda rekabet edebilmesi ve ihracata yönelik bir yapıya kavuşturulması için, teknolojik bilgi üreterek üründe ve üretim yöntemlerinde yenilikler geliştirilmesi gerektiğinin altını çiziyor. Dr. Sipahioğlu ürün kalitesini veya standardını yükseltmek, verimliliği 61 moment expo artırmak, üretim maliyetlerini düşürmek, teknolojik bilgiyi ticarileştirmek, teknoloji yoğun üretim ve girişimciliği desteklemek, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeni ve ileri teknolojilere uyumunu sağlamanın da gerekli olduğunu belirtiyor. Dr. Sipahioğlu teknoparkta makine sektörünü ilgilendiren faaliyetleri ise şöyle açıklıyor: “Zeytin toplama makinesi tasarı mı, havacılık, uzay ve otomotiv sanayinde yüksek hassasiyetli ve hızlı lazerle metal kaynağı, laminasyon yöntemi ile üretilmiş malzemelerin karmaşık şekillerde kesimi için hız ve kalite yükselten alternatif yöntem, atık kağıt tesisi otomasyonu, montaj talimatlarının yönetilmesi, denizaltı simülasyon cihazı mekanik tasarımları, konvansiyonel döküm tezgahlarının basınçlı döküm sistemine dönüşümü.
” İHRACATIMIZ 1,5 MİLYON DOLARI GECER
Gebze Organize Sanayi Bölgesi GOSB Teknopark Genel Müdürü A. Emre Aksan, teknoparkın ihracatın 2008 sonu itibari ile 1,5 milyon doları geçmesinin beklendiğini söylüyor. 2008 yılında ikinci etap inşaatlarını tamamladıklarını belirten Aksan, “Şu an itibarıyla toplam 73 firma, yaklaşık 550 civarında çalışanıyla faaliyet göstermekte” diyor. GOSB içinde Teknopark olmanın farklı avantajları olduğunun altını çizen Aksın, diğer teknoparklardan farklı olarak kendilerinde yazılım ofislerinin haricinde AR-GE odaklı prototip üretimi yapıldı- ğını söylüyor. GOSB’deki bazı firmaları n AR-GE laboratuarlarını Teknoparka taşıdıklarını belirten Aksan, “Araştırmayı, geliştirmeyi burada yapıp prototipi kendi fabrikalarına alıyorlar ve o ürünün seri üretimi orada yapılıyor. Teknopark kanunun içinde seri üretime kesinlikle yer yok” diyor. Teknoloji Geliştirme Bölgesi olarak belirlenmiş genişleme alanlarının mevcut olduğuna da değinen Aksın, önümüzdeki yıllarda Dünya Bankası ile ortak projeler üretilebileceğini ve kredi alabileceklerini söylüyor. Böyle bir ek kaynak bulunduğu taktirde ek bina inşası- nın da söz konusu olabileceğini belirten Aksan şöyle devam ediyor: “Belirli bir büyüklüğe gelmiş firmalar da yeni Ar Ge kanunu kapsamı içinde, teknopark dışında yer almalarına rağmen tüm teknopark muafiyetlerinden yararlanabilecekler. Dolayısıyla büyük başarılı firmaların, yerlerini girişimci, küçük ölçekli firmalara bırakacağına da inanıyoruz
İTU DENEYİMLERİNDEN FAYDALANIYOR
İTÜ ARI Teknokent’i başarıya ulaştıran en önemli unsurlardan birinin teknoloji üretenlerle girişimciler arasında sürekli bilgi akışının sağlanması olduğunu söyleyen ARI Teknokent Genel Müdürü Nazire Peker, “Bu akışı sağlayacak ortamları yaratıyoruz. İTÜ kendi öğretim kadrosu, endüstriyle kurmuş olduğu işbirlikleri ve uluslararası üniversite ağlarındaki aktif rolü sayesinde bilgi akışının oda- ğında yer almakta ve bu çerçevede bazı bilgi akışı hizmetleri verilmektedir” diyor. Peker, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin “Üniversite-Sanayi” işbirliği ayağını güçlendiren servislere paralel olarak ARI Teknokent’in bünyesindeki KOBİ’ lerin gelişimine yardımcı olmak amacı yla sunulan hizmetleri ise şöyle sıralı- yor: Teknik Danışmanlık, Sürekli Eğitim, Hukuk Danışmanlığı, Pazarlama Danışmanlığı, Bilişim Teknolojileri Danışmanlığı, Proje Yönetim Danışmanlığı, Tanı- tım ve Reklam Danışmanlığı, Teknoloji Transfer/Patent Hizmetleri.” ARI Teknokent’te makine sektöründe faaliyet gösteren firmaların da yer aldığına değinen Peker şöyle devam ediyor: “Söz konusu firmalar ürün geliştirme, makine ömür geliştirme, tasarım, test, analiz, iyileştirme çalışmalarını enerji, otomotiv, akustik ve dinamik konuları kapsamında çalışmalar yürütmektedirler. Bu çalışmaları n yürütülmesi için gerek İTÜ laboratuarları ndan yararlanmakta gerekse İTÜ öğretim üyelerinden danışmanlık almakta ve akademisyen personel olarak işbirliğ inde bulunmaktadırlar.” Peker ayrıca, araştırma faaliyetlerine her noktada öncelik veren İTÜ’nün 340 araştırma laboratuarı ile çağdaş ve çeşitli alanlardaki fakülteleri, enstitüleri, ve meslek yüksek okulları kapsamında bütün insan kaynağı, know-how’ı, gelişmiş alt ve üst yapı olanaklarını ARI Teknokent ailesine dahil olan ve bünyesinde faaliyet gösteren firmaların kullanı- mına sunduğunu belirtiyor.
OĞRETİM GOREVLİLERİ TARAFINDAN KURULDU
ATAP Genel Müdürü Fazıl Aydınmakina Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde üniversite öğretim görevlilerinin bilfiil kurdukları şirketlerin çoğunlukta olduğunu söyleyerek şöyle devam ediyor: “Bu şirketler arasında; ileri malzemeler ve nanoteknoloji ile yazılım ağırlı klı girişimci şirketler bulunmaktadır. Yazılım şirketlerinin, bilgi teknoloji ağırlı klı işlerde uğraştıkları dikkati çekmektedir. Eskişehir bölgesinin mevcut bilgi birikimi ile Sanayicilerin, global pazarlarda rekabet yaratacak ürünlerin ger- çekleştirilmesindeki güçlüklerin idraki içinde olduğunu söyleyen Aydınmakina, “Sanayide karşılaşılan sorunlarda üniversite öğretim görevlilerinden sağ- lanabilecek desteği sorgulamaya başlamı ştır. Oluşturulan partnerlik içinde uzun vadeli olanlarda San-Tez projeleri ve bu projelerde yüzde 75’lik devlet desteğ i önemsenmeye başlamıştır” diye konuşuyor. Aydınmakina ETGB’nde onaylı San-Tez proje sayısının 8 olduğunu belirtiyor. Ayrıca Eskişehir’deki havacılık ve savunma sanayi konularında 5 ayrı şirketin oldukça ciddi projeleri bulunduğuna da değinen Aydınmakina, mevcut şirketlerden 14’ünün yazılım üzerinde çalı ştığını söylüyor. Aydınmakina, ETGB’nde MDA şirketinin geliştirdiği sert uçlar ile 2007 yılında 500 bin dolar ihracat kapasitesine sahip olunduğunu belirterek şöyle devam ediyor: “ACD firması patent sahibi olduğu tasarımını Almanya’ya cüzi miktarda ihraç etmiştir. Bu ürün tekstil üretiminde kullanılan bir cihazdır. Cihazın ülke içi ve ülke dı- şında kullanımında patlama beklenmektedir. Nanotech firması sahip olduğu patentin önümüzdeki günlerde savunma sanayi, deniz kuvvetleri ve havacılıkta kullanılan sensorlarda yaygın kullanı- mı söz konusudur.”
KOBİ’LERE REHBERLİK HİZMETİ VERDİK
Hacettepe Teknokent Genel Müdürü İlyas Yılmazyıldız, Hacettepe Üniversitesi ile Avrupa Birliği arasında imzalanan “Türk KOBİ’leri için Avrupa Birliği Çevre Müktesebatına Uyum ile ilgili Bilgi Sisteminin Kurulması Projesi LIFE04 TCY/TR/000004”ni Hacettepe Üniversitesi adına yürüttüklerini ve başarıyla tamamladı klarını aktarıyor. Yılmazyıldız şöyle devam ediyor: “Proje özet olarak, KOBİ’lerin çevre konusunda Ulusal Programın önceliklerine göre alması gereken kurumsal ve idari önlemler ile ilgili rehberlik etmesi için, kurulan bir Bilgi Sistemi üzerinden sunulan “Türkiye için Çevre Mevzuatı Veri Tabanı”nın oluşturulmasına ilişkindir. Endüstri kuruluşları nı ve KOBİ’leri, Türk Çevre Mevzuatı ve Avrupa Komisyonu Çevresel Mevzuatı konusunda bilgilendiren bilgi sistemi sayesinde, KOBİ’lerin, AB standartlarında gereksinim ve ihtiyaçları nın tanımlanması sağlanmıştır.” Yılmazyıldız teknokentteki makine sektörüyle ilgili çalışmaları ise şöyle anlatı- yor: “Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 2005 yılından beri faaliyetini sürdürmektedir. 2005 yılından beri Türkiye’de ilk ve tek kurulan Otomotiv Mühendisli- ği Bölümü açılmıştır. Hacettepe Teknokent’te Ahmet Özgür Akçalı, Teknonorm, Nanovak ve Sistaş gibi firmalar makine sektörüyle ilgili Ar-Ge çalışmaları nı yürütmektedir.” Gelişmiş ülkelerde 50-60 yıl önce kurulmaya başlayan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nin ülkemizde 2003’ten itibaren kurulmaya başlandığını söyleyen Yılmazyıldız: “Ülkemizde de katma de- ğeri yüksek dünya pazarlarına hitap edebilen, ileri teknolojik ürün ve üretim yöntemlerinin geliştirilmesi, bunun için araştırma-geliştirme ve yazılım geliştirme kültürünün oluşturulması, yaygınlaştı rılması mümkün olmuştur” diyor. 
ULUSLARARASI TEKNOPARKLAR BİRLİĞİ’NE UYEYİZ
Gazi Teknopark olarak en temel iddiaları nın başında profesyonel ve deneyimli yönetim kadroları ve Gazi Üniversitesi’nin desteğinin geldiğine değinen Gazi Teknopark Ar-Ge ve İş Geliştirme Yöneticisi Ömer Baykal, “Teknopark yasası- nın çıkmasından itibaren işin içinde olan, teknoparka değer katacak unsurları çok iyi bilen deneyimli bir yönetim kadromuz var. Kurumsal gelişimimizi oldukça hızlı tamamladık. Uluslararası Teknoparklar Birliğine (IASP) üye olduk” diyor. Teknoparkların gelişmiş ülkelerde uzun yıllardır uygulanan bir kalkınma aracı olduğuna değinen Baykal, “Amerika’da 50’lerde, Avrupa’da 70’lerde başlamış bir hareket. Ülkemizde bu konu biraz geç gündeme gelmiş olmakla birlikte 2001 yılında çıkan ve çok önemli teşvikler sunan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Yasasının ardından büyük bir ivme kazandı” diye konuşuyor. Türkiye’de 31 tane teknopark bulunduğunu belirten Baykal, “Bunların 18 tanesi belirli ölçüde faaliyete geçmiş durumda. Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yayınladığı istatistiklere göre teknoparklarımızda Ağustos 2008 sonu itibariyle 900’e yakın firma, 10 bin civarında personel 2600’e yakı n yazılım ve Ar-Ge projesi yürütüyor. Toplam patent sayısı 168’ye, ihracat 381 milyon ABD Dolarına ulaşmış durumda. Dünyadaki teknoparkların gelişim hızına bakıldığında kısa sürede önemli bir yol kat ettiğimizi söyleyebiliriz” diyor. Teknoparklarda faaliyet göstermenin firmalara ilk etapta en cazip gelen yanı- nın vergi muafiyetleri olduğuna da de- ğinen Baykal şöyle devam ediyor: “Teknokentlerin yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri 2013 yılının sonuna kadar kurumlar vergisinden muaf. Yazılım ve Ar-Ge projelerinde çalı şan personelin ücretleri yine 2013 sonuna kadar gelir vergisinden istisna. Yasanın en önemli avantajlarından biri de akademisyenlerin teknopark firmaları nda çalışabilmesine ve kendi firmasını kurabilmesine de imkan sağlıyor olması. Bu sayede akademisyenlerin bilimsel makalelere sıkışıp kalacak araştırmaları- nı teknoparklar bünyesinde ticarileştirmesi teşvik ediliyor. Yeni çıkan Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunla sigorta primi teşviki de getirilmiş durumda.
UNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ İCİN KURULDUK
Prof. Dr. Hüseyin Avni Öktem ve Zeynep Öktem tarafından kurulana NANObiz’in Genel Müdürü Zeynep Öktem şirketin kuruluş amacını Türkiye’de çok ihtiyaç duyulan üniversite ve sanayi işbirliğ ini sağlamak ve teknoloji transferi gerçekleştirmek olarak özetliyor. NANObiz’in misyonlarından birinin de, alışageldik ya da sıra dışı fikir ve ürün projelerini hayata geçirmeyi planlayan ve Ar-Ge farkındalığına sahip tüm işletmelere, geliştirdiği değişik iş modelleri kapsamında ortak ürün ve teknoloji geliştirme faaliyetleri planlamak, koordine etmek ve projelendirmek olduğunu söyleyen Öktem, “Fason Ar-Ge® markası, NANObiz’in firmalara sunduğu dış kaynak Ar-Ge hizmeti kapsamında doğ- muştur” diyor. NANObiz’in tamamen Ar-Ge odaklı bir firma olduğunu aktaran Öktem, tüm faaliyetlerini Orta Doğu Teknik Üniversitesi bünyesindeki ODTÜ Teknokent’de yerleşik 250 metrekare ofis alanında sürdürdüklerini söylüyor. Firmanın üretim çalışmaları kapsamında Nano partikül tabanlı yeni nesil tanı ve saşaştırma sistemleri ile nano biyo-sensörler ve çiplerin geliştirilmesinin yer aldığını ekleyen Öktem, “Buna ek olarak muhtelif firmalar ile ortak Ar-Ge faaliyetleri de sürdürülmektedir” diyor. NANObiz Genel Müdürü Öktem şöyle devam ediyor: “Ar-Ge ve inovasyon özellikle KOBİ’ler için henüz yeni anlaşılmaya başlanan kavramlar olmakla beraber, pek çok KOBİ farkında olmadan Ar-Ge sürecini yaşamakta ve ürünlerini bu süreç sonunda üretmektedir. Firmamız, özellikle bu farkındalığı ortaya koyan firmalara Ar-Ge süreç modellemesi yapmak, üniversite- sanayi işbirliğini sağlayarak teknoloji transferini gerçekleştirmek ve KOBİlerin ihtiyaç duydukları her alanda koçluk hizmetleri vermek misyonunu görev edinmiştir.
MAKİNE MUHENDİSLERİYLE CALIŞIYORUZ
Bites Savunma, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Yazılım Elektronik A.Ş.’nin Genel Müdürü Uğur Coşkun firmanın 2002’de İstanbul’da bilişim teknolojileri projelerinde çalışmak üzere 2U Bilişim Teknolojileri yazılım ve elektronik olarak faaliyete başladığını söylüyor. Coşkun firmanın faaliyet alanlarını şöyle açıklıyor: “Digiturk firması için çok sayıda dijital televizyon oyunu ile interaktif kanal üretimi gerçekleştirdik. 2005 yılında HAVELSAN A.Ş yükleniciliğindeki HELSIM projesindeki BTES ve EYBIS projeleri ile Savunma sanayi sektörüne ilk adımlarımızı attık. Yaklaşık 3 sene içerisinde Ankara’da HAVELSAN’ın alt yüklenicisi olarak Kara Kuvvetleri Komutanlığı için Kara Havacılık Okul Komutanlığında HELSIM projesi kapsamı nda kullanılmak üzere Blackhawk helikopterinin D ve DSAR modelleri için Bilgisayar Tabanlı Eğitim Projesi gerçekleştirdik.” Makine sektörü ile ilgili olarak HAVELSAN için yapmış oldukları HELSİM projesi kapsamında Sikorsky helikopterlerinin tüm mekanik sistemlerinin eğitim içeriklerinin 3 boyutlu modellemeler yardımıyla animasyonlu bir şekilde hazırlandığını söyleyen Coşkun, “Bu proje kapsamında bünyemizde çok sayı- da makine, elektronik ve uçak mühendisi çalışmıştır. Bununla beraber Milli Eğitim Bakanlığı- nın MEGEP projesi kapsamında mesleki liselerin eğitimlerinin dijital ortamda verilmesine yönelik, Makine teknolojileri bölümünün tüm ders içeriği hazırlanmaktadı r” diyor.
TÜRKİYE’DE TEKNOPARKLAR
Firma sayısı: 887
İstihdam edilen personel sayısı: 9,745
Üzerinde çalışılan proje sayısı 2,598
İhracat: 381 milyon dolar
Yabancı firma sayısı: 32
Yapılan harcama tutarı: 450 milyon dolar
Alınan patent sayısı: 198
* Ağustos 2008 verileri
SPOT “ Gazi Teknopark Ar-Ge ve İş Geliştirme Yöneticisi Baykal, “Teknokentlerin yazılım ve ar-ge faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri 2013 yılının sonuna kadar kurumlar vergisinden muaf. Yazılım ve ar-ge projelerinde çalışan personelin ücretleri yine 2013 sonuna kadar gelir vergisinden istisna” diyor.” 
İlyas Yılmazyıldız Hacettepe Teknokent Genel Müdürü Türk KOBİ’leri için Avrupa Birliği Çevre Müktesebatına Uyum ile ilgili Bilgi Sisteminin Kurulması Projesi LIFE04 TCY/TR/000004”ni Hacettepe Üniversitesi adına yürüttük. 
Fazıl Aydınmakina ATAP Genel Müdürü MDA şirketinin geliştirdiği sert uçlar ile 2007 yılında 500 bin dolar ihracat kapasitesine sahip olundu. 
Dr. Muzaffer Sipahioğlu İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi AR-GE Danışmanı ve Bölge Ofisi Yöneticisi Teknolojik bir buluşu, ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösteriyoruz. 
Ömer Baykal Gazi Teknopark Ar-Ge ve İş Geliştirme Yöneticisi Kurumsal gelişimimizi oldukça hızlı tamamladık ve Uluslararası Teknoparklar Birliğine (IASP) üye olduk. 
Zeynep Öktem NANObiz Genel Müdürü Firmamız, Türkiye’de çok ihtiyaç duyulan üniversite ve sanayi işbirliğini sağlamak ve teknoloji transferi gerçekleştirmek için kuruldu 
Bites Savunma, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Yazılım Elektronik A.Ş. Genel Müdürü Yazılım ve elektronik alanında faaliyet Gösteriyoruz
