Kapasite ve teknolojik donanımıyla turkiye gibi ab ve doğu ulkelerine yakın bir bolgede vagon sektorunde faaliyette olan tek firma olan tuvasaş’ın genel muduru ibrahim ertiryaki, dunyada yolcu vagonu ureten pek cok firmaya karşı fiyat avantajı ...

Demiryolu ulaşımına cumhuriyetin kurulduğu ilk yıllar dı- şında hemen hemen hiç yatı- rım yapılmayan Türkiye’de TÜVASAŞ’la (Türkiye Vagon Sanayii Anonim Şirketi) birlikte bir hareketlenme yaşanıyor. Şimdiye kadar, İran ve Bulgaristan gibi ülkelerle birlikte çalışmalar yapan ve bu ülkelere ürettiğ i vagonları gönderen TÜVASAŞ, önümüzdeki dönemde ise Suriye ile yapı lan protokol çerçevesinde 230 adet vagonun modernizasyonunu gerçekleştirecek. TÜVASAŞ ayrıca Libya, Mısır, Suudi Arabistan ve Sudan gibi ülkelerle de görüşmelerini sürdürüyor. TÜVASAŞ Genel Müdürü İbrahim Ertiryaki ise görüşmelerini ağırlıklı olarak komşu ülkelerle gerçekleştirdiklerini söyleyerek bölgede bu kapasite ve teknolojik donanımla faaliyette olan sektördeki tek firma olduklarını belirtiyor. Ertiryaki şöyle devam ediyor: “Ayrıca dünyada faaliyette olan pek çok yolcu vagonu üreten firmaya göre fiyat avantajı da sağladığımız için önümüzdeki süreçte pek çok ülke demiryollarında TÜVASAŞ üretimi yolcu vagonlarına rastlanacaktı r.?

TÜVASAŞ’ın AB üye ülkesi Bulgaristan ile ortaklaşa yapacağı çalışmadan bahsedebilir misiniz?
Göreve geldiğimiz günden beri TÜVASAŞ’ı n gelişimi ve dünyaya açılma konusunu öncelikli hedef olarak belirledik. Bugünlere gelindiğinde dünyadaki bilimsel ve teknolojik yeniliklere eş zamanlı olarak uyum sağlayan dinamik bir yapıya kavuşan TÜVASAŞ, yurt içinde ürettiği çağdaş ve modern yolcu vagonları nı Avrupa Birliği ülkelerine ihraç etmeye başladı. Hem fabrika hem de ülke ekonomisi için son derece önemli olan bu gelişme, TÜVASAŞ için bir dönüm noktasıdır. Bulgaristan Demiryollarının (BDZ) yolcu vagonu imalatı ve modernizasyonu projesi için verdiği teklişe, teknik ve idari yönden uygun bulunan ve yeterlilik alan tek firma olan TÜVASAŞ, bu proje kapsamında ilk etapta 30 adet yataklı vagon imalatı gerçekleştirecektir. TÜVASAŞ, kalite, güvenlik, yolcu konforu ve müşteri memnuniyetini ön plana alarak üretim yapmaktadır. Yolcu va   gonlarımızda iç dekorasyon ve renk seçiminde elemanlar arasında uyumu esas alan özgün bir anlayış, modüler tasarı m ile üretilmiş kaplama panelleri kullanılmaktadır. Tam otomatik iklimlendirme sistemleri, yolculuk sırasında bilgi vermek ve müzik dinletmek amaçlı yayın sistemleri, 5 km/h hızda otomatik olarak kapanan elektro pnomatik dış kapılar, 160 km/h hıza uygun çift kademeli düşey süspansiyon sistemine sahip Y32 bojiler, ısı ve ses izolasyonunu sağlayan komponentler standart özelliklerdir. Tüm bunlara ilaveten bu projede vakum tuvalet, azami güvenliği sağlamak amaçlı yanmaz kumaştan ergonomik koltuklar ve UIC şartlarını sağlayan çok gerilimli konverter kullanılacaktır.

Önümüzdeki dönemde ve Irak’la gerçekleştireceğiniz anlaşmalar hakkında bilgi verebilir misiniz?
Irak Ulaştırma Bakanı Amer Abduljabbar İsmail ve beraberindeki heyet geçti- ğimiz günlerde TÜVASAŞ’ı ziyaret etti. TÜVASAŞ’ın Irak için 50 adet vagon üretimi ve 50 adet vagon modernizasyonu ziyaretin gündem maddesi oldu. İki ülke ulaştırma bakanlıkları düzeyinde gerçekleştirilen görüşmelerde de kayıt altına alınan konuyla ilgili çalışmalar önümüzdeki günlerde gerçekleştirilecektir. Planlanan 50 adet yolcu vagonu üretimi ve 50 adet yolcu vagonu modernizasyonu gerçekleştirildiğinde, TÜVASAŞ’ın Irak’a ikinci kez vagon ihracatı gerçekleşmiş olacaktır. TÜVASAŞ, 2006 yılında Irak Demiryolları için jeneratör vagon üretmişti. Birbiri ile senkron çalışabilen, 2 adet 450 KVA gücünde jeneratör setine sahip, klimatize edilmiş personel bölmesi olan, disk fren sistemli, Y32 bojili 12 adet jenaratör vagon planlanan sürede üretilerek Irak Demiryollarına teslim edilmişti.

Hedeşeriniz arasında yeni anlaşmalar var mı? Varsa hangi ülkelerle?
İran Demiryolları İşletmelerinde kullanı lmak üzere yolcu vagonu ihtiyaçları için Ata Tous Rail Şirketi ile TÜVASAŞ arasında vagon alımı konusunda ön anlaşma imzalandı. TÜVASAŞ üretimi yolcu vagonlarını inceleyen Ata Tous Rail Şirketi Yönetim Kurulu üyesi Dr. Abbas Soroush ve Genel Müdür Hossein Tavassoli ile yapılan görüşmeler sonunda 84 adet kuşetli, 8 adet yemekli ve 8 adet jeneratör vagon olmak üzere toplam 100 adet vagonun imalatı konusunda mutabakat sağlandı. Mutabakat doğrultusunda 2009 yılında bu konuda çalışmalar gerçekleştirilecektir. TÜVASAŞ’ın dünyada tercih edilir bir marka olması konusundaki çalışmaları- mız hız kesmeden devam etmektedir. Suriye ve Türkiye Ulaştırma Bakanlıkları arasında yapılan protokolde belirlenen 230 adet vagon modernizasyonunu TÜVASAŞ gerçekleştirecektir. Bunların dışında Libya, Mısır, Suudi Arabistan ve Sudan gibi ülkelerle de görüşmeler sürdürülmektedir.

TÜVASAŞ bünyesinde yürütmüş olduğ unuz çalışmalar ve faaliyet alanları nız hakkında bilgi verir misiniz?
TÜVASAŞ’ta, son beş yıldır “Küçülerek Büyüme Stratejisi”nin bir gereği olarak, tüm insan kaynağı ve kurumsal birikimini, katma değeri yüksek alanlara ve nihai ürün montajına yoğunlaştıracak bir yeniden yapılanma süreci başlatılmı ştır. Öncelikle, çağdaş işletmeciliğin gereği olarak fayda-maliyet ve satınalma yapma fizibiliteleri kullanılarak mevcut durumun tespiti yapılmış, üretimde verimliliğ i, kaliteyi arttıracak ve maliyetleri azaltacak stratejiler geliştirilmiştir. Böylece eski kompleks yapıdaki yardımcı ve destek çalışmalar ve yarı-mamuller uzman firmalardan temin edilerek tüm kaynaklar, uzmanlık gerektiren, katma değeri yüksek proje ve çalışmalara yöneltilmiştir. Tüm işletme faaliyetlerimizi bilgisayar ortamında izlemeyi ve kontrolü sağlayacak “Kurumsal Kaynak Planlama Programı (ERP)” kurulum çalışmaları 2006 yılında başlamış ve 2007 yılı sonunda tamamlanarak 2008 yılı itibariyle tüm faaliyetler ERP programı üzerinden gerçekleştirilmeye başlanmı ştır. Konusunda uzman akademisyenler, ilgili şirket yöneticileri ve çalı- şanlarından oluşan proje ekibi, teknolojik gelişmeleri ve sektördeki değişmeleri dikkate alarak, kurumun geleceğ e yönelik faaliyetlerinin planlı ve somut programlara dayalı üretim ve yönetimi esas alması yönünde TÜVASAŞ’ı n 2009–2013 dönemine ait 5 yıllı k Stratejik Planlama çalışması tamamlanmı ştır.

Üretmiş olduğunuz ürünlerde ne gibi teknolojik yenilikler sunuyorsunuz?
TÜVASAŞ tarafından tasarlanan ve üretilen vagonlar, dünya standartlarına uygun olarak üretilmektedir. Seyir emniyeti, yolcu konforu, iç dekorasyon ve renk seçiminde estetiğe önem veren özgün bir anlayış tüm ürünlerimizde uygulanmaktadı r. Tüm ürünlerimizde etkin bir korozyon, ısı ve ses izolasyonu yapılmaktadır. İç dekorasyonda modüler tasarım anlayışı ile üretilmiş kaplama panelleri kullanılmıştır. Koltuklar uzun yolculuklarda yolcu konforunu sağlayacak şekilde ergonomik olarak tasarlanmı ştır. Yolculuk sırasında bilgi vermek ve müzik dinletmek amacıyla müzik yayın sistemi mevcuttur. Maksimum yolcu konforunu sağlamak amacı yla, vagonlar tam otomatik iklimlendirme sistemi ile donatılmıştır.

Vagon ihracatınızı ağırlıklı olarak hangi ülkelere yapıyorsunuz?
Görüşmelerimizin ağırlığı bölgemizdeki komşu ülkelerle gerçekleşiyor. Bölgede bu kapasite ve teknolojik donanımla faaliyette olan sektördeki tek firmayız. Ayrı ca dünyada faaliyette olan pek çok yolcu vagonu üreten firmaya göre fiyat avantajı da sağladığımız için önümüzdeki süreçte pek çok ülke demiryollarında TÜVASAŞ üretimi yolcu vagonlarına rastlanacaktır.

Vagon üretimindeki teknolojik yatırımlarınız dış pazarda büyük firmalarla rekabet edebilecek düzeyde mi?
Kurum olarak makine, ekipman ve insan kaynaklarındaki en son teknolojik gelişmeleri yakından takip etmekteyiz. Göreve geldiğimiz 2003 yılından bu yana TÜVASAŞ’ın modern işletme yöntemlerine göre faaliyetlerini düzenlemek için ciddi bir gayret içindeyiz. Bu gayretlerimizin neticesinde ciddi bir ivme sağladık ve şu anda dünyada tanınmı ş uluslararası pek çok firma ile aynı kalitede yolcu vagonu üretimi gerçekleştirmekteyiz.

Ortaklık yürüttüğünüz dünya pazarı nda tanınan büyük firmalar hangileri?
Bulgaristan Demiryollarına üretilecek yataklı yolcu vagonlarında, Avrupa’nın vagon iç donanımı konusunda önde gelen isimlerinden İspanyol TEMOINSA firması ile işbirliği yapılacaktır. 2000 yılında Bursa metro araçlarında Alman SIEMENS firmasıyla TÜVASAŞ ortak üretim gerçekleştirmiştir. fiu anda bir kısmı teslim edilmiş olan İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Taksim- Yenikapı’ da kullanacağı metro araçları ve TCDD’nin Elektrikli Tren Setleri için EUROTEM firmalarıyla ortak üretim gerçekleştirilmektedir.

Üretmiş olduğunuz vagonların çevreye ve insan sağlığına duyarlılığı nedir? Bu konudaki hassasiyetleriniz nelerdir?
Çevre ve insan sağlığı ürünlerimizin olmazsa olmaz özelliklerindendir. TÜVASAŞ, AB’nin çevresel çalışma programı bağlamında bu konudaki kararlığını sürdürmektedir.

Size göre sektörün en önemli sorunları neler? Bu sorunların çözümü için neler yapılmalı?
Türk demiryolu taşımacılığındaki gelişmelerin seyri, ülkemiz için umut vericidir. Osmanlı döneminde başlayan çalışmaları n cumhuriyet döneminde ciddi bir ivme kazandığı bilinir, fakat sonraki 60 yıllık dönemde gerekli ilgi gösterilmediğ i için dünyadaki gelişim hızının epey gerisinde kaldığı bir gerçektir. Bugünlere gelindiğinde, demiryolu taşı- macılığına ilişkin bu açığın hızlıca kapatı lması için son beş yılda çok ciddi çalışmalar söz konusudur. AB’ye uyum süreci de bu çalışmalarda çarpan etkisi yaptığını göz ardı etmek mümkün değil, pek tabii ki... Dünyada demiryolu taşı   macılığına artan ilgiyi önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin de yakalayacağı kanaatine sahibim.

2008 yılını firmanız açısından de- ğerlendirebilir misiniz? 2009’dan beklentileriniz nelerdir?
2008 yılı TÜVASAŞ için daha çok projelendirmelerin gerçekleştirdiği bir yıl olarak tanımlanabilir. Bu eksende ARGE birimimizin sürdürdüğü çalışmalar neticesini büyük oranda 2009’da verecektir. Öte yandan 2008 yılı içinde Dizel Tren Set lisans alımı gerçekleştirilmiş ve üretim çalışmaları başlatılmıştır. TÜVASAŞ tarafından TCDD için üretilecek setler, 3’lü ve 4’lü araçlardan oluşacaktı r. Çift kumanda kabinine sahip araçlar, TCDD tarafından şehirlerarası ulaşımda kullanılacaktır. Bu proje kapsamında12 adedi 3’er araç, 12 adedi ise 4’er araçtan oluşan setler olmak üzere toplam 84 araç imal edilecektir. Maksimum 140 km/h hıza uygun hava yastıklı ve konforlu hareket aksamına sahip, 3’lü setler 198, 4’lü setler 260 koltuk oturma kapasiteli, maksimum yolcu konforunu sağ- lamak amacıyla tam otomatik iklimlendirme, UIC şartlarına uygun elektronik kontrollü otomatik kapı ve fren sistemine sahip araçlarda en son teknolojiler kullanılacaktır. Netice olarak TÜVASAŞ dinamik yapısı ile teknolojik gelişmeleri yakından takip eden ve günümüz ihtiyaçları na cevap verecek standartlarda üretim yapabilen bir yapılanmaya sahiptir. TÜVASAŞ’ ta üretilecek olan Dizel Tren Setleri (DMU) demiryolu ulaşı m araç üretiminde dünya ile eş zamanlı üretim imkânlarına sahip olduğumuzu bir kez daha gösterecektir 2009 yılında gerçekleştirilecek üretim faaliyetleri önceki yılların çok üzerine çıkacaktır. Yolcu vagonu üretimine ilişkin faaliyetler, uzun soluklu çalışmalar gerektirir. Projelendirmeden üretim aşamasına ve teslimatına kadar geçen süre birkaç yılı alabilmektedir. Projelendirilen pek çok çalışma üretim aşaması- na gelmiştir. Bu da 2009’da TÜVASAŞ’ı n hareketli günler geçireceğini göstermektedir. Ayrıca, TÜVASAŞ’ın, Türkiye’nin ve bölgenin “Raylı Taşıt Üretim Üssü” olması için elimizden geleni yapıyoruz ve yapmaya devam edeceğ iz.       SPOT: “ Demiryolu taşımacılığına ilişkin açığın hızlıca kapatılması için son beş yılda çok ciddi çalışmalar söz konusudur. AB’ye uyum sürecinin de bu çalışmalarda çarpan etkisi yaptığını göz ardı etmek mümkün değil. Dünyada demiryolu taşımacılığına artan ilgiyi önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin de yakalayacağı kanaatine sahibim. ”


İbrahim Ertiryaki TÜVASAŞ Genel Müdürü Kurum olarak makine, ekipman ve insan kaynaklarındaki en son teknolojik gelişmeleri yakından takip etmekteyiz