Kalkınma ajansları proje uretmiyor ancak projesi kabul edilen firmalara finansal destek sağlıyor. izmir’de destek alan 98 kobi projesinden 22’si makine sektorune yonelikken, cukurova’da ise desteklenmesine karar verilen 50 projenin 11 tanesi metal işleme ve makine imalatı konularına ait.
Kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğ ini geliştirmek, kaynakları n yerinde ve etkin kullanı- mını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek için kurulan kalkınma ajansları, ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmayı, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmayı amaçlıyor. Konuyla ilgili İzmir Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Ergüder Can, Mevlana Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Ahmet Akman ve Çukurova Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Veysel Parlak Moment Expo’nun soruları nı yanıtladı.
KALKINMA PROBLEMLERİ YERİNDE BELİRLENİYOR
İzmir Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Ergüder Can, ajansın işleyişini şöyle anlatıyor: “Bölgesel, sektörel ve genel kalkınma problemlerini yerinde belirleyecek, bunların çözümüne yönelik olanakları ve çözümleri saptayacak, bu çözümleri geliştiren projeleri destekleyecek olan Kalkınma Ajansları kaynak tahsis mekanizmasına sahip, yerelde etkin olan kurumlara olan ihtiyacı karşılamak üzere ülkemizde 2006 yılında demokratik ve katılımcı bir anlayışla yerel otorite ve merkezi yönetim arasındaki işbirliğ ini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak, yerel potansiyeli harekete geçirerek bölgesel gelişmeyi hızlandırmak amacıyla kurulmuştur.” Bu doğrultuda iki pilot ajanstan biri olarak kurulan İzmir Kalkınma Ajansı’nın bütün faaliyetlerini, katılımcı- lık esasına dayanarak hazırlanan bir bölgesel gelişme planı çerçevesinde yürüttüğ üne değ inen Dr. Can, “Kalkınma ajansları bir kamu kurumu olmamakla birlikte DPT’nin (Devlet Planlama Teşkilatı) koordinatörlüğ ünde çalışmaktadır ve özel hukuk hükümlerine tabidir” diyor. İzmir Kalkınma Ajansı’nın en önemli organı nın bölgenin sorunlarını ve fırsatları nı değerlendirme konusunda tavsiye kararları verecek olan ‘Kalkınma Kurulu’ olduğuna da vurgu yapan Dr. Can, “Kalkınma Kurulu kamu (valilikler, belediyeler, üniversiteler, vb.), özel sektör (özel üniversiteler, gazeteler, vb.) ve sivil toplum kurumları (STK’lar, odalar, vb.) olmak üzere 100 kişiden oluşmaktadır” diyor. Dr. Can şöyle devam ediyor: “Bunun yanında karar organı olarak İzmir Valisinin başkanlığında oluşan Yönetim Kurulu ve yürütme organı olarak Genel Sekreterlik bulunmaktadır.”
“DOĞRUDAN FİNANSMAN DESTEĞİ SAĞLIYORUZ” 
İzmir Kalkınma Ajansı tüm desteklerini Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği çerçevesinde sağlıyor. İzmir Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Can, “Şu aşamada doğrudan finansman desteği kapsamında mali destek programları yürütülmektedir” diyor ve şöyle devam ediyor: “İlk iki mali destek programı KOBİ ve Sosyal Kalkınma alanlarında başlatılmıştır. KOBİ Mali Destek Programı’nın amacı işletmelerin rekabet güçlerinin ve istihdamın artırılması nı sağ lamanın yanı sıra temiz ve alternatif enerji kaynaklarının üretim ve tüketimini ve yenilikçi faaliyetleri teşvik etmektir. Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı’nın amacı ise sürdürülebilir sosyo-ekonomik kalkınmayı desteklemek üzere insan kaynakları ve sosyal sermayenin geliştirilmesi ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesidir. Bu iki programa başvuru yapan 675 kurumdan başarılı olan 169’u Ajansımızdan mali destek almaya hak kazanmış, başarılı olan 98 KOBİ projesinin Ajansımızdan aldığı toplam katkı yaklaşık 24 Milyon TL olmuştur. Dr. Can, destek programlarına başvurmak isteyen firmaların yapması gerekenleri ise şöyle özetliyor: “Ajansımız tarafından sağlanan destek alanları bölgenin ihtiyaçları gözetilerek her yıl çalı şma programımızda belirlenmektedir. Örneğin 2009 yılı Eylül ayı içerisinde Tarım ve Kırsal Kalkınma ve Turizm ve Çevre alanlarında iki mali destek programı yürütülmesi planlanmaktadır. Yürütülecek tüm mali destek programları son başvuru tarihinden 2-3 ay öncesinden internet adresimizde ilan edilmekte ve yine internet adresimizde yer alan başvuru formu ve diğer ekler ile Ajansı- mıza başvurulması gerektiği ilan edilmektedir. Bu nedenle biz konu ile ilgilenen kesimlere internet adresimizi takip etmelerini önermekteyiz.
” 98 KOBİ PROJESİNDEN 22’Sİ MAKİNE SEKTORUNE
İzmir Kalkınma Ajansı’nın ilk iki mali destek programından birini KOBİ’ler için tasarladığını belirten Dr. Can, “Bunun nedeni yapılan çalışmalarda İzmir’de sanayinin önemli bir desteğe ihtiyacı nın olduğunun ortaya çıkmasıdır. Ayrıca KOBİ Mali Destek Programı bünyesinde sunulacak projelerin belirli önceliklere hitap etmesi talep edilmiş, bu önceliklerden biri olarak da işletmelerin ihtiyaç duyduğu makine-teçhizatın satın alınması örneğinin de verildiği “işletmelerin mal ve hizmet üretim kapasitesinin artırılması” önceliği belirlenmiştir” diyor. Dr. Can, değerlendirmelerin tamamlanmasının ardından Ajans uzmanları tarafından yapılan çalışmalarda başarılı olan 98 KOBİ projesinden 22’sinin makine sektörüne yönelik olduğunun görüldüğünü söylüyor. İzmir Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Ergüder Can son olarak, “Başarılı olan projelerin ilanı ve sözleşmelerin imzalanması Temmuz ayı başlarında tamamlanmı ştır. Bu doğrultuda tüm firmalar büyük bir heyecanla proje çalışmaları nı derhal başlatmış, proje kapsamı nda alacakları makine ekipmanlar için ihale sürecine geçmiştir. Bunun yanı nda Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı kapsamında da yararlanıcılar hazırlıklarını tamamlamış, birçok proje tanıtım çalışmalarına başlamıştır” diyor.
“YEREL POTANSİYELİ HAREKETE GECİRİYORUZ”
Mevlana Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. Ahmet Akman ajansın kuruluşunu şöyle anlatıyor: “Kalkınma Ajansları, 5449 sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun çerçevesinde kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma plâ- nı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak üzere kurulmuşlardı r. Ajansların ulusal düzeyde koordinasyonundan Devlet Planlama Teşkilatı sorumludur.” Dr. Akman Ajanslar için öngörülen temel görevleri ise şöyle sıralıyor: “Yerel yönetimlerin plânlama çalışmalarına teknik destek sağlamak. Bölge plân ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı faaliyet ve projelere destek olmak; bu kapsamda desteklenen faaliyet ve projelerin uygulama sürecini izlemek, değerlendirmek ve sonuçlarını Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına bildirmek. Bölge plân ve programlarına uygun olarak bölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunmak ve bu kapsamdaki projelere destek sağlamak. Bölgede kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülen ve bölge plân ve programları açısından önemli görülen diğer projeleri izlemek. Bölgesel gelişme hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik olarak; kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek. Ajansa tahsis edilen kaynakları, bölge plân ve programlarına uygun olarak kullanmak veya kullandırmak.
” İZİN VE RUHSAT İŞLEMLERİ TEK ELDEN
Konya ve Karaman’da oluşturulacak Yatı rım Destek Ofisleri’nin yatırımcıların izin ve ruhsat işlemlerinin tek elden takibi ve sonuçlandırılmasını sağlayacağ ı- nı da sözlerine ekleyen Dr. Akman, “Ajansın gelirleri ve yöneteceği fonlar, genel bütçe, il özel idare, belediye, sanayi ve ticaret odası gelirlerinden aktarı lacak paylar ile Avrupa Birliği fonları ndan sağlanacak kaynaklardır” diyor. Hibe programlarının temelini oluşturacak olan öncelikli alanların ve hedeflerin belirlenmesi için Ön Bölgesel Gelişme Planı’nın hazırlanmaya başlandığını da belirten Dr. Akman, Plan hazırlanması sürecinde ilgili tüm taraflardan görüş alındığını söylüyor. Dr. Akman şöyle devam ediyor: “Ön Bölgesel Gelişme Planı hazırlandıktan ve DPT tarafından onaylandıktan sonra, İktisadi Kalkı nma ve Sosyal Kalkınma bileşenlerinde hibe programına çıkılması hedeflenmektedir. Tabi bu projelerin Ajans tarafı ndan gerçekleştirmesi mevzuatta ve gelişme planında öngörülmüş olması gerekmektedir.” Mevlana Kalkınma Ajansı’ndan destek alabilmek için gerekenler ise şöyle: Destek sağlanabilecek projelere yönelik üç temel uygunluk kriteri söz konusu. Öncelikle başvuru sahibi ve ortaklarının uygunluğu. Projelerin uygunluğu ve son olarak maliyetlerin uygunluğu. İktisadi Kalkınma Mali Destek Programı için başvuru sahibinin; KOBİ olarak faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişi olması. TR52 (Konya, Karaman) Düzey 2 Bölgesinde kayıtlı olması veya merkezi ya da yasal şubelerinin bu bölgede bulunması. Projenin hazırlığından ve yönetiminden (eğ er varsa ortakları ile birlikte) doğrudan sorumlu olması, aracı olarak hareket etmemesi. Teklif çağrısı ilan tarihinden en az üç ay önce kurulmuş ve tescil edilmiş olması gerekiyor. Destek başvurusu yapılabilecek proje konuları, Ön Bölgesel Gelişme Planı hazı rlandıktan sonra belirlenecek ve duyurulacaktır. Hibe programlarında bir maliyetin uygun maliyet olarak kabul edilebilmesi için maliyetlerde aşağıdaki genel koşullar aranmaktadır: Projenin yürütülmesi için gerekli ve gerçekçi mali yönetim prensipleriyle uyumlu olması; maliyet etkinliği sağ laması. Yararlanıcının ya da ortağının hesaplarında ya da muhasebe belgelerinde kayıtlı, tanımlanabilir ve doğrulanabilir olması; orijinal destekleyici belgelerle desteklenmesi gerekmekte. Mevlana Kalkınma Ajansı henüz yeni kurulmuş olup yapılanması- nı tamamlamadığı ve hazırlıklarını tamamlamadığı için henüz hibe programı yürütmedi. Ancak bölgenin KOBİ ağ ı- lıklı ve makine imalat sanayinin yoğ un olduğu bir bölge olduğunun unutulmaması gerektiğ ini ifade eden Dr. Akman, “Bu bağ lamda KOBİ destekleriyle makine sektörünün iyi organize olacağını ve güzel projeler hazırlamasını beklemekteyiz” diyor. Dr. Akman son olarak, “Bölgenin cazibesinin artırılması için ekonomik ve sosyal potansiyelin ortaya konulması, bölgenin ulusal ve uluslararası alanda tanıtımının yapılması, insan kaynakları kapasitesinin geliştirilmesi, bölgede üretim ve istihdamı artırıcı faaliyetlere destek sağlanması için Kalkınma Ajansı önemli bir fırsattır. Bu fırsatı değerlendirebilmek için biz Konya ve Karaman olarak hazırız” diye konuşuyor.
“PROJE HAZIRLAMIYORUZ DESTEK OLUYORUZ”
Çukurova Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Veysel Parlak, “Çukurova Kalkınma Ajansı’nın görev ve yetkisi “proje hazırlama ve uygulama” değ il ilgi sahası na giren projelere destek olmak, katkı sağlamak ve projeleri izlemek şeklinde dir” diyor. Parlak, Çukurova Kalkınma Ajansı’nın 2008 yılı mali destek programları çerçevesinde KOBİ’ler için İktisadi Kalkınma Mali Destek Programı’nı hazırladığını aktararak, “Bu mali destek programının ilkeleri rekabet gücü, ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik, yenilikçilik, yeni ürün ve marka geliştirme, verimlilik, istihdam, kalite, kurumlar arası işbirliği, ihracata yönelik faaliyetler, rekabetçi ithal ikamesi, KOBİ odaklı kalkınma, yüksek katma değ er ve yüksek teknolojik düzeydir” diye konuşuyor. Bu mali destek programının amacının, istihdam ve üretimde hâlihazı rda öne çıkan sektörlerin geliştirilmesi olduğuna da vurgu yapan Parlak, bölge imkânları ve küresel ekonomik koşullar göz önüne alındığında gelişme potansiyeli olan sektörlerde yapılabilecek yeni yatırımların desteklenmesi olduğunu söylüyor. 50 PROJENİN 11’İ METAL VE MAKİNE SEKTORUNE AİT Parlak şöyle devam ediyor: “2008 yılı İktisadi Kalkınma Mali Destek Programı 30 Aralık 2008’de duyurulmuş ve 25 Mart 2009’da proje başvurularının kabulü sona ermiştir. Program kapsamında başvurusu yapılan projelerin değerlendirilmesi sonunda desteğe hak kazanan 50 başvuru sahibi ile Haziran 2009’da sözleşmeleri imzalanmış ve projeler uygulamaya başlanmıştır. Desteklenmesine karar verilen 50 projenin 11 tanesi Metal İşleme ve Makine İmalatı konularında gerçekleşmiştir.”
Veysel Parlak Çukurova Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Bölge imkânları ve küresel ekonomik koşullar göz önüne alındığında gelişme potansiyeli olan sektörlerde yapılabilecek yeni yatırımlar desteklenmeli. 
Dr. Ahmet Akman Mevlana Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Konya ve Karaman’da oluşturulacak Yatırım Destek Ofisleri’yle yatırımcıların izin ve ruhsat işlemlerinin tek elden takibi ve sonuçlandırılmasını sağlanacak. 
Dr. Ergüder Can İzmir Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Doğrudan finansman desteği kapsamında mali destek programları yürütüyoruz.
