06.06.2006 tarih ve 26190 sayılı Resmi Gazetedeyayımlanan İhracat Yönetmeliği’ne göreihracat; “Bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatıile gümrük mevzuatına uygun şekildeTürkiye gümrük bölgesi dışına veya serbestbölgelere çıkarılması veyahut Müsteşarlıkça(Dış Ticaret Müsteşarlığı) ihracat olarak kabuledilecek sair çıkış ve işlemler” olarak tanımlanmaktadır.İhracat işleminin başlaması için ihracatçıların,(Birlik onayı gerektiren ihracat türlerinde) İhracatçıBirlikleri Genel Sekreterliğine onaylattıklarıgümrük beyannamesi ile ihracatın yapılacağıgümrük idaresine başvurmaları gerekir.
ÖN İZNE BAĞLI İHRACAT
İhracı uluslararası anlaşma, kanun, kararnameve ilgili sair mevzuat uyarınca belli bir merciinön iznine bağlı malların ihracatında, ilgili mercilerdenön izin alındıktan sonra ihracat mevzuatıhükümleri uygulanmak suretiyle yapılmaktadır.
KAYDA BAĞLI İHRACAT
İhracı kayda bağlı mallar, Müsteşarlıkça yayımlanacakTebliğ ile belirlenir. Kayda BağlıMallar listesi kapsamındaki malların ihracındanönce gümrük beyannamelerinin İhracatçıBirlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınmasıgerekir. İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğincekayda alınmış gümrük beyannamesiningümrük idarelerine sunulma süresi, İhracatçıBirlikleri Genel Sekreterliğinin onay tarihindenitibaren uzatılmamak üzere otuz gündür.Ancak, ülkemiz ihraç ürünlerine miktar kısıtlamasıuygulayan ülkelere yapılan, kısıtlamakapsamındaki malın ihracına ait kayıt meşruhatıdüşülerek onaylanmış gümrük beyannameleriningümrük idarelerine sunulma süresi,otuz günden daha kısa veya daha uzun olarakMüsteşarlıkça belirlenebilir.
KONSİNYE İHRACAT
Konsinye ihracat; kesin satışı daha sonra yapılmaküzere yurt dışındaki alıcılara, komisyonculara,ihracatçının yurt dışındaki şubeveya temsilciliklerine mal gönderilmesidir.Konsinye ihracat başvuruları ilgili İhracatçıBirlikleri Genel Sekreterliğine yapılır.Madde ve/veya ülke politikası açısından DışTicaret Müsteşarlığınca getirilebilecek düzenlemelerkapsamındaki mallarla ilgili konsinyeihraç talepleri; Müsteşarlığın görüşü alındıktansonra, bunun dışında kalan mallara ilişkintalepler ise doğrudan İhracatçı Birlikleri GenelSekreterliğince sonuçlandırılır.İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince konsinyeolarak onaylanmış gümrük beyannamelerininotuz gün içinde gümrük idarelerine sunulmasıgerekir.İhracatçılar, konsinye olarak gönderilen mallarınkesin satışının yapılmasından sonraki otuzgün içinde durumu, kendileri tarafından düzenlenmişkesin satış faturası veya örneği vegerekli diğer belgeler ile birlikte izni veren İhracatçıBirlikleri Genel Sekreterliğine bildirir.Konsinye olarak gönderilen malın ihraç tarihindenitibaren bir yıl içinde kesin satışınınyapılması gerekir. Bu süre, haklı ve zorunlunedenlere istinaden müracaat edilmesihâlinde, izni veren İhracatçı Birlikleri GenelSekreterliğince iki yıl daha uzatılabilir.Konsinye olarak gönderilen malın, konsinyeihraç izin süresi içinde satılamaması halinde,malın gümrük mevzuatı çerçevesinde yurdagetirilmesi gerekir.İTHAL
EDİLMİŞ MALIN İHRACI
Gümrük mevzuatı çerçevesinde serbest dolaşımagirmiş yeni veya kullanılmış malın ihracıgenel esaslar çerçevesinde yapılır. Ancak,ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat,yatırım mevzuatı ile gümrük mevzuatınınmahrecine iade hükümleri saklıdır.
SERBEST BÖLGELERE YAPILACAKİHRACAT
Serbest bölgelere yapılacak ihracat, ihracatmevzuatı hükümlerine tabidir. Ancak, Dâhildeİşleme Rejimi, KDV uygulamaları ve Türkiyeİhracat Kredi Bankası uygulamalarına dairmevzuat hükümleri saklıdır.
BEDELSİZ İHRACAT
Bedelsiz ihracat; karşılığında yurt dışından birödeme yapılmaksızın yurt dışına mal çıkarılmasıdır.Bedelsiz olarak ihraç edilebilecek mallar aşağıdabelirtilmiştir.a) Gerçek veya tüzel kişiler tarafından götürülenveya gönderilen hediyeler, miktarı ticariteamüllere uygun numuneler ile reklam vetanıtım malları, yeniden kullanıma veya geridönüşüme konu ithal edilmiş mal ve ambalajmalzemeleri,b) Daha önce usulüne uygun olarak ihraç edilmişmalların bedelsiz gönderilmesi ticari örfve adetlere uygun parçaları, fireleri ile garantiliolarak ihraç edilen malların garanti süresiiçinde yenilenmesi gereken parçaları,c) Yabancı misyon mensuplarının, Türkiye’deçalışan yabancıların, yurt dışına hane naklisuretiyle gidecek Türk vatandaşlarının, daimiveya geçici görevle yurt dışına giden kamugörevlilerinin, bu durumlarının ilgili mercilercebelgelenmesi şartıyla, beraberlerinde götürecekleri,gönderecekleri veya adlarına gönderilecekmal ve taşıtlar,ç) Yurt dışında yerleşik tüzel kişiler, yabancıturistler ve yurt dışında ikamet eden Türkvatandaşlarının beraberlerinde götürecekleri,gönderecekleri veya adlarına gönderilecekmal ve taşıtlar,d) Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler veüniversitelerin; görevleri veya anlaşmalar gereğigönderecekleri mal ve taşıtlar,e) Savaş, deprem, sel, salgın hastalık, kıtlıkve benzeri afet durumlarında; kamu kurum vekuruluşları, belediyeler, üniversiteler, Kızılayile kamu yararına çalışan dernek ve vakıflarıngönderecekleri insani yardım malzemeleri.Yukarıda belirtilenler dışında kalan hususlar,Dış Ticaret Müsteşarlığının (İhracat Genel Müdürlüğü)görüşü alınarak, ilgili gümrük idaresiveya İhracatçı Birliği Genel Sekreterliğince sonuçlandırılır.(a) ve (b) bentlerinde yer alan mallardan,değeri 250.000 (iki yüz elli bin) ABD dolarınakadar olanlar ile değer ve miktarına bakılmaksızın(d) ve (e) bentlerinde belirtilen mallarınbedelsiz ihracat izni başvuruları doğrudanilgili gümrük idaresine yapılır.(a) ve (b) bentlerinde yer alan mallardan, değeri250.000 (iki yüz elli bin) ABD doları veüzeri olanların bedelsiz ihracat izni başvurularıise, Bedelsiz İhracat Formu doldurularak İhracatçıBirlikleri Genel Sekreterliklerine yapılır.İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri verdikleribedelsiz ihraç izinlerinin bir örneğini talepsahibine, bir örneğini de ilgili gümrük idaresineintikal ettirirler.Bedelsiz ihraç izinlerinin geçerlilik süresi biryıldır.(c) ve (ç) bentleri çerçevesinde yapılacak bedelsizihracata, doğrudan gümrük idaresinceizin verilir. Ancak (ç) bendi uyarınca bedelsizihracı yapılacak malların yolcu beraberindegötürülmeyip, önce veya sonra gönderilmesihalinde, Türkiye’de satın alındığının belgelenmesi,taşıt götürülmesi halinde ise taşıtıntrafik tescil kuruluşlarınca ve vergi dairelerincekayıtlarının kapatıldığının belgelenmesigerekir.(ç) bendi kapsamında, yurt dışında yerleşiktüzel kişiler, yabancı turistler ve yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının, KatmaDeğer Vergisi Kanunu’nun 11/1-b maddesindedüzenlenen istisnadan yararlanarak yurt dışınagötürecekleri, gönderecekleri veya adlarınagönderilecek mal ve taşıtların bedelsiz ihracına,satıcı tarafından verilen satış faturasınüshası/veya satıcı onaylı örneklerine istinaden,ilgili gümrük idarelerince izin verilir.Söz konusu satış faturasının bir nüshası veyasatıcı onaylı bir örneği, Türkiye İstatistik Kurumunagönderilmesini teminen, ilgili gümrükidaresince Gümrük Müsteşarlığına (GümrüklerGenel Müdürlüğü) intikal ettirilir.Kanun, Kararname ve uluslararası anlaşmalarlaihracı yasaklanmış malların bedelsiz ihracatınaizin verilmez. İhracı ön izne bağlı mallarınbedelsiz olarak ihraç edilmesi de, ancak ilgilimerciin ön iznine istinaden mümkündür.İhracında Destekleme ve Fiyat İstikrarFonu’na prim kesintisi yapılan malların bedelsizolarak ihraç edilebilmesi için, söz konusuprimin ödendiğine dair banka dekontunun ibrazıgerekir. Ancak FOB değeri l.000 ABD Dolarınıgeçmeyen malların bedelsiz ihracı DFİFkesintisine tabi değildir.İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ eki listedekimallardan, değeri FOB l.000 ABD Dolarınıgeçenlerin bedelsiz olarak ihracında kayıtşartı aranır.Bedelsiz ihracata konu mal, ihracatta uygulanandesteklerden yararlandırılmaz.Yukarıdaki düzenlemeler kapsamında yapılacakbedelsiz ihracat, standartlar ve ürünlereilişkin teknik mevzuat hükümlerine tabi değildir.(a), (c), (ç), (d) ve (e) bentleri kapsamındayapılacak bedelsiz ihracatta, İhracatçı Birliğineüye olma şartı aranmaz.
YURT DIŞI FUAR VE SERGİLERE KATILIMVE İHRACAT
Ülkemizi temsilen katılınacak uluslararası yurtdışı fuar ve sergiler Müsteşarlık tarafındanbelirlenir. Uluslararası ticari fuarlara ve sergilere,gerek ülkemizi temsilen ulusal düzeydegerekse bireysel olarak katılacak firma vekuruluşlarca yurt dışına gönderilecek bedelliveya bedelsiz mallar ile yurt dışında düzenlenecekbilim, sanat, kültür veya tanıtım amaçlıfuar/sergi, konferans, seminer gibi etkinliklerekişi veya kuruluşlarca gönderilecek bedelliveya bedelsiz malların yurt dışına çıkışıylailgili başvurular doğrudan ilgili gümrük idarelerineyapılır. Gümrük idareleri söz konusumalların yurt dışına çıkışı için yapılan talepleriilgili mevzuat çerçevesinde inceleyip sonuçlandırır.Uluslararası ticari fuar ve sergilerde sergilenmeküzere yurt dışına çıkarılan malların kesinsatışına ilişkin talepler, geçici çıkışa esasgümrük beyannamesinin İhracatçı BirlikleriGenel Sekreterliğince onaylanmasını müteakipgümrük idarelerince sonuçlandırılır.
TİCARİ KİRALAMA YOLUYLAYAPILACAK İHRACAT
Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat gümrükmevzuatı hükümlerine tabidir.
POSTA YOLU VE HIZLI KARGOTAŞIMACILIĞI KAPSAMINDA İHRACAT
4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı MaddelerininUygulanması Hakkında Karar’ın 126ncımaddesi uyarınca, posta yolu ve hızlı kargotaşımacılığı kapsamında gerçekleştirilen, miktarıbrüt 30 kilogram ve değeri 1.500 Avro’yugeçmeyen ihracat rejimine konu eşyanın ihracındaİhracatçı Birliği onayı aranmaması hususu,Dış Ticaret Müsteşarlığınca uygun görülmüştür.Ancak bu uygulama henüz yürürlüktedeğildir.Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünün01.08.2007 tarih ve 22450 sayılıtasarruflu yazısında, Dış Ticaret Müsteşarlığının03.07.2007 tarihli yazısına istinaden BirlikOnay Kodu aranmayacak ihracat işlemleribelirtilmiştir. Birlik onayına tabi olan/olmayanihracat türleri yukarıdaki (söz konusu yazıeki) tabloda görülebilir.Kaynaklar:Dış Ticaret Müsteşarlığı www.dtm.gov.trGümrük Müsteşarlığı www.gumruk.gov.tr
06.06.2006 tarih ve 26190 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İhracat Yönetmeliği’ne göre ihracat; “Bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılması veyahut Müsteşarlıkça (Dış Ticaret Müsteşarlığı) ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemler” olarak tanımlanmaktadır...
* OECD ülkelerinin üniversite mezunlarının dakika başına okuyabildiği kelime sayısı baz alınmıştır.