DÖNGÜSELLİK DENİLDİĞİNDE, AKLA İLK OLARAK GEOMETRİK BİR ŞEKİL OLARAK DAİRE GELİR. DÖNGÜSELLİK GENELLİKLE DAİRE ÜZERİNDEN ANLATILIR VE BU ANLATIMDA DAİRENİN BİR BAŞLANGIÇ NOKTASI OLDUĞU VARSAYILIR. SÜREÇ, BİRBİRİ ARDINA SIRALANAN ALANLARLA AÇIKLANIR. PEKİ, DÖNGÜSELLİĞİN BAŞLANGIÇ NOKTASI NERESİDİR? EĞER BİR DAİREDEN BAHSEDİYORSAK, BUNUN BİR İÇİ VE DIŞI OLMALIDIR. İÇİNDE NELER VAR YA DA OLMASI GEREKİYOR? DIŞINDA NELER YER ALIYOR? AYRICA, BİR DAİREDEN HAREKET EDİYORSAK, MUTLAKA BİR MERKEZİ VE ÇAPI DA OLMALIDIR. ÇAP KAVRAMINI METAFORİK OLARAK FARKLI ŞEKİLLERDE ANLAMAK VE ANLATMAK MÜMKÜNDÜR. BU TÜR BİR DÜŞÜNCE TARZI VE MANTIKSAL KURGU, KONUYU ELE ALMAYI KOLAYLAŞTIRABİLİR. ŞİMDİ BU ÇERÇEVEYİ AKLIMIZDA TUTARAK, DÖNGÜSELLİK VE MAKİNE SEKTÖRÜ İLİŞKİSİNE ODAKLANALIM.
Makine sektöründe faaliyet gösteren bir işletmenin temel amacı; kâr, konfor ve refah üreterek işletmenin sürdürülebilirliğini sağlamak ve bunu kuşaklar ötesine taşıyabilmektir. Ancak bu hedefe ulaşabilmek için modern dünyanın önümüze koyduğu ve yaklaşık 200 yıldır insan eliyle ürettiğimiz çevresel ve iklimsel krizler, fosil yakıtlardan kaynaklanan enerji sorunları ve kaynak kıtlığı gibi sorunsalları aşmak, çözmek ve alternatifler geliştirmek zorundayız. Bu sorunlar, küresel ölçekte devasa, karmaşık ve çok katmanlıdır. Bu nedenle, paradigması değişmiş ve değişmek zorunda olan yeni bir mühendislik anlayışı gereklidir. Bu anlayış, karmaşık yapıları sadeleştirerek, makine sektörü özelinde döngüsellik bağlamında işletmelerin takip edebileceği yöntemleri ve somut tavsiyeleri ortaya koyabilir. Bu doğrultuda, makine sektöründe döngüsellik ve sürdürülebilirlik için izlenebilecek 12 temel adımı şöyle sıralayabiliriz:
1. Sürdürülebilirlik hedeflerini net tanımlamak:
Döngüsel ekonomi ve sürdürülebilirlik uygulamaları için net ve ölçülebilir hedefler belirleyin. Bu hedefler uzun vadeli olmalı ve düzenli olarak gözden geçirilerek ilerleme ölçülmelidir.
2. Kaynak verimliliğini analiz etmek:
şletmenizin mevcut kaynak tüketimini gözden geçirin ve tasarruf ile verimlilik iyileştirmelerinin yapılabileceği alanları belirleyin. Bu, üretim süreçlerinin iyileştirilmesini veya geri dönüştürülmüş malzemelerin kullanımını içerebilir.
3. Malzeme döngülerini izlemek:
Atıkları azaltmak ve ürünlerin ömrünü uzatmak için malzemelerin yeniden kullanımı, geri dönüşümü ve yeniden işlenmesine yönelik stratejiler geliştirin. Bu, yeniden üretim, ileri dönüşüm veya biyobazlı malzemelerin kullanımı yoluyla gerçekleştirilebilir.
4. Enerji verimliliğini artırmak:
Ürünlerinizin ve üretim süreçlerinizin enerji tüketimini analiz ederek enerji gereksinimlerini azaltma fırsatlarını değerlendirin. Bu, enerji tasarruflu teknolojiler kullanarak veya yenilenebilir enerji kaynaklarına geçerek sağlanabilir.
5. Modüler ürün konseptleri geliştirmek:
Ürünlerin uzun ömürlülüğünü ve adaptasyon yeteneğini artırmak için makinelerin modüler bir yaklaşımla tasarlanması gerekir. Bu, makinelerin bakımını, onarımını ve genişletilmesini kolaylaştırır ve kaynak tüketimini azaltır.
6. Tedarik zincirini sürdürülebilir kılmak:
Tedarik zincirini, sürdürülebilirlik kriterleri açısından sürekli gözden geçirin. Çevresel ve sosyal standartları sağlamak için tedarikçilerle iletişim halinde olun ve aktif iş birlikleri geliştirin.
7. Dijital teknolojilerden yararlanmak:
Nesnelerin interneti, yapay zekâ ve büyük veri gibi dijital teknolojileri kullanarak üretim süreçlerini daha verimli ve kaynak tasarruflu hale getirin. Dijital ikizler veya kestirimci bakım sistemleri, kaynak tüketimini ve çevresel etkiyi azaltmaya yardımcı olabilir.
8. Sürdürülebilir tasarımı teşvik etmek:
Çevresel unsurları en başından itibaren geliştirme sürecine eklemek için ürün geliştiricileri ve mühendisleri sürdürülebilir tasarım konusunda eğitin. Bu, şirket içi eğitimler veya MAKİNE SEKTÖRÜNDE DÖNGÜSELLİK dış uzmanlarla iş birliği yoluyla yapılabilir.
9. Çevre dostu paketleme ve nakliye tercih etmek:
Karbon emisyonlarını azaltmak için çevre dostu ambalaj malzemeleri kullanın ve nakliye lojistiğini iyileştirin. Bu, yeniden kullanılabilir ambalajlar veya iyileştirilmiş nakliye rotaları ile sağlanabilir.
10. İnovasyonu güçlendirmek:
Araştırma kurumları, start-up’lar ve diğer işletmelerle iş birliği yaparak döngüsel ekonomi ve sürdürülebilirlik alanlarında inovasyonu teşvik edin. Yeni teknolojiler ve yaklaşımlar, sürdürülebilirlik hedeflerinize daha hızlı ulaşmanıza yardımcı olabilir.
11. Sürekli iyileştirme:
Döngüsel ekonomi ve sürdürülebilirlik uygulamalarını sürekli bir süreç olarak ele alın. Stratejilerinizi düzenli olarak gözden geçirip uyarlayarak işletmenizin güncel gereksinimlere uyum sağlamasını sağlayın. 12. Sürdürülebilirlik kültürünü teşvik etmek: Tüm çalışanları sürdürülebilirlik hedeflerine duyarlı hale getirerek ve bu hedeflerin uygulanmasına aktif olarak katılmalarını sağlayarak bir sürdürülebilirlik kültürü oluşturun. Bu, şirket içi iletişim, eğitim ve teşvik sistemleriyle desteklenebilir. Döngüsellik ve sürdürülebilirlik konularında bu somut önerileri sıralarken, Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat kapsamında öngördüğü regülasyonlardan geçici olarak vazgeçmesi ya da sadeleştirme için zaman ötelemesi yapması bizi yanıltmamalı. Şunu kesinlikle aklınızdan çıkarmayın: Önümüzdeki dönemde üretim paradigmasında döngüsellik ve sürdürülebilirlik, merkezi bir konumda olmaya devam edecek!